फेब्रुवारी 2025 – संपूर्ण चालू घडामोडी(Current Affairs) आणि सामान्य ज्ञान(General knowledge).

महाराष्ट्रातील सर्व प्रकारच्या स्पर्धा परीक्षेत (उदा. mpsc, सरळसेवा, police bharati) विचारले जाणारे महाराष्ट्र, भारत व जगातील चालू घडामोडी म्हणजेच current affairs आणि सामान्य ज्ञान म्हणजेच General knowledge(gk) वरील प्रश्न आणि उत्तर तसेच MCQ, one liner पुढील प्रमाणे आहेत.

चालू घडामोडी फेब्रुवारी 2025 –

भारतात पहिल्यांदाच महिला शांती सैनिकांवरील परिषद – 

दिनांक – 24 व 25 फेब्रुवारी 2025. 

ठिकाण – नवी दिल्ली.

आयोजन – परराष्ट्र मंत्रालय.

संरक्षण मंत्रालय आणि संयुक्त राष्ट्र शांतीरक्षक केंद्र (CUNPK) यांच्या सहकार्याने.

थीम – Women in Peacekeeping: A Global South Perspective (शांतता राखण्यात महिला: एक जागतिक दक्षिण दृष्टीकोन”).

या परिषदेत जागतिक दक्षिणेतील 35 सैन्य योगदान देणाऱ्या देशांमधील (TCCs) महिला शांतीरक्षकांचा सहभाग आहे.

संयुक्त राष्ट्रांचे प्रतिनिधित्व संयुक्त राष्ट्रांच्या शांती अभियानाचे अवर महासचिव जीन-पियरे लॅक्रोइक्स आणि संयुक्त राष्ट्रांचे विशेष समन्वयक ख्रिश्चन सॉन्डर्स करत आहेत.

ओडिसी नृत्यसम्राट “मायाधर राऊत” यांचे निधन – 

ओडिसी नृत्याचे जनक म्हणून ओळखले जाते (Father of Odissi dance).

जन्म – जन्म 6 जुलै 1933 रोजी (ओडिशा ).

निधन – 22 फेब्रुवारी 2025 (दिल्ली)

1952 – कटकमध्ये कला विकास केंद्र ची स्थापना केली, ही भारतातील ओडिसी शिकवणारी पहिली संस्था होती.

1984 – साहित्य कला परिषद पुरस्कार. 

1985 – संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार.

2010 – पद्मश्री पुरस्कार.

नवी मुंबईत ‘इनोव्हेशन सिटी’ विकसित करणार – 

300 एकर जागेवर.

यासाठी टाटा सन्सचे अध्यक्ष एन. चंद्रशेखरन मदत करणार.

या परिसरात एक नवीन शहर विकसित होणार आहे.

नवी मुंबईतील नवीन आंतरराष्ट्रीय विमानतळाच्या बाहेरील भागात प्रकल्प उभारला जाणार आहे.

नवी मुंबईत ग्लोबल कॅपॅबिलिटी सेंटर (जीसीसी) पार्क देखील स्थापन केला जाणार.

नवी मुंबईत एक नवीन डेटा सेंटर पार्क देखील उभारला जाणार आहे.

महाराष्ट्राला देशाची AI राजधानी बनवले जाणार आहे – देवेंद्र फडणवीस.

पुरस्कार – 

सुनिल मित्तल – नाईट कमांडर ऑफ द मोस्ट एक्सलंट ऑर्डर ऑफ द ब्रिटिश एम्पायर.

मनोहर इंटरनॅशनल एअरपोर्ट, गोवा – सर्वश्रेष्ठ सुरक्षा पुरस्कार (गोल्डन ट्रॉफी).

नागालँड वन व्यवस्थापन प्रकल्प – SKOCH पुरस्कार 2024.

“अली आय लिगांग महोत्सव” – 

आसाममधील मिसिंग जमातीचा उत्सव.

मिसिंग जमात (आसाममधील सर्वात मोठी आदिवासी जमात आहे).

हा एक सांस्कृतिक आणि कृषी कार्यक्रम आहे.

हा उत्सव पेरणीच्या हंगामाची सुरुवात दर्शवितो.

अली आय म्हणजे बियाणे आणि “लिगांग” म्हणजे पेरणी.

नौदलाने INS गुलदार जहाज महाराष्ट्राला दिले – 

अंडरवॉटर म्युझियमसाठी महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळाकडे हे जहाज दिले.

भारतातील पहिले पाण्याखालील संग्रहालय आणि कृत्रिम रीफमध्ये रूपांतरित करण्यासाठी देण्यात आले.

दिनांक – 21 फेब्रुवारी 2025 ला सुपूर्द.

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील वेंगुर्ला किनाऱ्यावरील निवृत्ती. खडकांजवळ याचे रूपांतर कृत्रिम रिफ मध्ये करणार आहेत.

कृत्रिम रीफमध्ये रूपांतर करण्याची ही भारतातील पहिलीच वेळ आहे.

INS गुलदार – 

पोलंडमधील ग्डिनीया शिपयार्ड येथे बांधण्यात आले होते.

30 डिसेंबर 1986 – भारतीय नौदलात दाखल झाले.

12 जानेवारी 2024 रोजी –  निवृत्त. 

490 हून अधिक समुद्रकिनारी ऑपरेशन्स मध्ये सहभाग.

हे जहाज महाराष्ट्रातील सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील किनाऱ्यावर बुडवून स्कूबा डायव्हिंग आणि पर्यटनासाठी त्याचा वापर केला जाणार आहे.

युद्धाभ्यास नाव आणि देश – 

सदा तानसीक : भारत × सौदी अरेबिया (29 जानेवारी ते 10 फेब्रुवारी 2024).

धर्मा गार्डियन : भारत × जपान (25 फेब्रुवारी ते 9 मार्च 2024).

समुद्र लक्ष्मण : भारत× मलेशिया (28 फेब्रुवारी ते 2 मार्च 2024).

TIGER TRIUMPH : भारत× अमेरिका (18 ते 25 मार्च 2024).

लॅमितिये युध्दाभ्यास : भारत × सेशेल्स ( 28 ते 27 मार्च 2024).

डस्टलिक युध्दाभ्यास : भारत × उझबेकिस्थान (15 ते 28 एप्रिल 2024).

शक्ती युध्दाभ्यास : भारत× फ्रान्स (13 ते 26 मे 2024).

Nomadic Elephant 2024 : भारत×मंगोलिया (3 ते 16 जुलै 2024.

वरूण युध्दाभ्यास : भारत × फ्रान्स (2 ते 4 सप्टेंबर 2024).

उदारा शक्ती 2024 : भारत×मलेशिया  (5 ते 9 ऑगस्ट 2024).

मित्र शक्ती (10 वा) : भारत×श्रीलंका (12 ते 25 ऑगस्ट 2024).

काकडू युध्दाभ्यास 2024 : ऑस्ट्रेलिया × बहुराष्ट्रीय (7 ते 20 सप्टेंबर 2024).

युद्ध अभ्यास – भारत × अमेरिका (9 ते 24 सप्टेंबर).

इस्टर्न ब्रिज :  भारत×ओमान (11 ते 22 सप्टेंबर 2024).

अल नजाह 2024 : भारत × ओमान (13 ते 26 सप्टेंबर 2024).

काझिंद 2024 – भारत × कझाकीस्थान ( उत्तराखंड- 7 ते 13 ऑक्टोबर 2024).

नसीम अल बहर नौदल सराव 2024 – भारत×ओमान ( गोवा- 13 ते 18 ऑक्टोबर 2024).

SIMBEX 2024 (31वा) – भारत × सिंगापूर ( विशाखापट्टणम – 23 ते 29 ऑक्टोबर 2024 ).

ऑस्ट्रेहिंद 2024 : भारत × ऑस्ट्रेलिया (पुणे – 8 ते 21 नोव्हेंबर 2024).

VINBAX- 2024 (5th) – भारत × व्हिएतनाम (अंबाला – 4 ते 23 नोव्हेंबर 2024).

गरुड शक्ती (9th) – भारत × इंडोनेशिया (सिजंटुंग, जकार्ता, इंडोनेशिया 1 ते 12 नोव्हेंबर 2024.

अंतरिक्ष अभ्यास 2024 – पहिला अंतराळ संरक्षण सराव (11 ते 13 नोव्हेंबर 2024).

संयुक्त विमोचन 2024 – भारतीय लष्कर (गुजरात – 18 – 19 नोव्हेंबर).

सी व्हिजिल-24 -भारतीय नौदल सर्वात मोठा तटीय संरक्षण सराव (20 -21 नोव्हेंबर 2024).

SAREX-24 बचाव अभ्यास – भारतीय तटरक्षक दल (कोची – 27 ते 30 नोव्हेंबर 2024).

CINBAX युद्धाभ्यास – भारत × कंबोडिया लष्कर (पुणे – 1ते 8 डिसेंबर 2024).

Harimau Shakti युद्धभ्यास 2024: भारत×मलेशिया ( मलेशिया – 2 ते 15 डिसेंबर ).

SLINEX 2024 – श्रीलंका × भारत नौदल सराव (विशाखापट्टणम – 17 ते 20 डिसेंबर).

डेव्हिल स्ट्राइक – भारतीय लष्कर, हवाई दल आणि विशेष दलांचा समावेश असलेला संयुक्त सराव (16 ते 19 जनेवारी 2025). 

सायक्लोन III- भारत × इजिप्त ( 10 ते 23 फेब्रुवारी 2025).

मराठी भाषेबद्दल –

1 मे : महाराष्ट्र दिन.

27 फेब्रुवारी : ‘मराठी भाषा गौरव दिन’.

3 ऑक्टोबर : ‘मराठी अभिजात भाषा गौरव दिन.’

1 मे महाराष्ट्र स्थपणा दिवस.

27 फेब्रुवारी कुसुमाग्रज जयंती (विष्णू वामन शिरवाडकर).

3 ऑक्टोबर मराठी भाषेला अभिजात भाषा दर्जा.

मराठी भाषा मंत्री – उदय सामंत (सध्याचे).

पहिला मराठी भाषा साहित्य अकादमी पुरस्कार : 1955 साली लक्ष्मण शास्त्री जोशी यांना मिळाला.

भारतात सर्वात जास्त बोलली जाणारी भाषा – 

पहिला क्रमांक – हिंदी.

दुसरा क्रमांक – बंगाली.

तिसरा क्रमांक – मराठी.

चौथा क्रमांक – तेलगू.

मराठी भाषा भवन – जवाहर बाल भवन परिसर, चर्नी रोड (प.) मुंबई येथे उभारले जात आहे.

मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा – 

3 ऑक्टोबर 2024 ला .

मराठी सोबत एकूण 5 भाषांना मराठी , पाली , बंगाली , आसामी व प्राकृत अभिजात भाषेचा दर्जा दिला गेला.

सध्या एकूण 11 भाषांना अभिजात भाषेचा दर्जा आहे.

मिशन चंद्रयान 3 – 

चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाचा पहिला तपशीलवार भूगर्भीय नकाशा  भारतीय शास्त्रज्ञानी बनविला.

भौतिक संशोधन प्रयोगशाळा (अहमदाबाद), पंजाब विद्यापीठ (चंदीगड) आणि इस्रोच्या इलेक्ट्रो-ऑप्टिक्स सिस्टीम यांनी मिळुन हा नकाशा बनवला आहे.

चंद्रयान 3 –

लॉन्च – 14 जुलै 2023.

उतरले – 24 ऑगस्ट 2023.

प्रक्षेपण – सतीश धवन अंतराळ केंद्र (आंध्रप्रदेश ).

वजन – 3900 किलो.

लँडर चे नाव – विक्रम.

रोवर चे नाव – प्रज्ञान.

चंद्रा च्या दक्षिण ध्रुवावर यान उतरले.

प्रकल्प संचालक – पी. विरामुथुवेलम.

चंद्रा वर उतरणारा भारत हा 4 देश आहे.

दक्षिण ध्रुवावर सॉफ्ट लँडिंग करणारा भारत हा पहिला देश.

भारताने दिलेली नावे – 

चंद्रयान 1 – जवाहर पॉईंट.

चंद्रयान 2 – तिरंगा पॉईंट.

चंद्रयान 3 – शिवशक्ती पॉईंट.

जगात पाहिले यशस्वी चंद्रयान मिशन करणारा देश : रशिया/USSR.

रशियाच्या पहिल्या यानाचे नाव : लुना 09 ( दिनांक 3 फेब्रुवारी 1966).

जगात अमेरिका हा एकमेव देश आहे ज्यांनी चंद्रावर मानव पाठवला होता.

चंद्रावर पाहिला मानव अपोलो 11 या अमेरिका मिशन मधून गेला -20 जुलै 1969.

चीन चे यान “Chang 4”- चंद्राच्या गडद बाजूला पहिले यशस्वी लँडिंग (3 जानेवारी 2019).

चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर यशस्वी उतरणारा भारत हा जगातील पहिला देश “चंद्रयान 3 मिशन”- 23 ऑगस्ट 2023.

“प्रकृती 2025 “- 

भारतातील पहिले आंतरराष्ट्रीय -कार्बन मार्केट संमेलन.

नाव – प्रकृती 2025.

ठिकाण – नवी दिल्ली.

दिनांक – 24, 25 फेब्रुवारी 2025.

आयोजन – ऊर्जा कार्यक्षमता ब्युरो (BEE) द्वारे.

उद्देश – चांगले आणि पारदर्शक कार्बन मार्केट उपलब्ध करून देणे.

उद्घाटन – मोहनलाल खट्टर (केंद्रीय ऊर्जा आणि गृहनिर्माण आणि शहरी व्यवहार मंत्री).

भारताने 2070 पर्यंत निव्वळ शून्य कार्बन उत्सर्जन साध्य करण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे. 

कार्बन मार्केट म्हणजे – कंपनी आपल्याला कमी जास्त झालेले कार्बन क्रेडिट एकमेकांना विकू किंवा खरेदी करू शकतात.

भारतात जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचे सर्वात मोठे रस्ते जाळे – 

रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाने (MoRTH) वार्षिक अहवाल 2024-25 प्रकाशित.

जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचे सर्वात मोठे रस्ते जाळे आहे.

भारतात संपूर्ण रस्ते लांबी – 63.45 लाख किलोमीटर.

भारतात राष्ट्रीय महामार्ग लांबी – 1,46,195 किलोमीटर.

भारतात राज्य महामार्ग लांबी – 1,79,535 किलोमीटर.

भारतात एक्सप्रेस हायवे लांबी – 5,579 किलोमीटर.

राष्ट्रीय महामार्ग- 2014 मध्ये 91,287 किमीवरून 60% ने वाढून सध्या 1.43 लाख किमी झाले आहे. 

राष्ट्रीय महामार्ग बांधकामाचा वेग – 12.1 किमी/दिवस.

रस्त्यांचे नेटवर्क जगात – 

1 अमेरिका.

2 भारत.

3 चीन. 

4 ब्राझील.

बांधणी आणि देखभाल – 

राष्ट्रीय महामार्ग – राष्ट्रीय हायवे ऍथॉरिटी ऑफ इंडिया (NHAI) द्वारे.

राज्य महामार्ग – राज्य सरकार द्वारे.

एक्सप्रेस महामार्ग – NHAI आणि राज्य सरकार दोन्ही मिळून देखभाल करतात.

भारतील सर्वात लांब राष्ट्रीय महामार्ग – 

NH – 44.

एकूण 3,745 किलोमीटर.

श्रीनगर (जम्मु काश्मीर) ते कन्याकुमारी (तमिळनाडू).

सुवर्ण चतुर्भुज महामार्ग – 

एकूण – 5,846 किलोमीटर.

4 प्रमुख शहरांना जोडतो.

दिल्ली – मुंबई – चेन्नई – कोलकाता.

BBC स्पोर्ट्स वुमन ऑफ द इयर 2024: 

मनू भाकर – BBC ची इंडियन स्पोर्ट्सवूमन ऑफ द इयर.

2019 मध्ये पहिल्या आवृत्तीत पी.व्ही. सिंधूने हा पुरस्कार जिंकला होता.

BBC इंडियन स्पोर्ट्सवुमन ऑफ द इयर – मनु भाकर (शूटिंग).

BBC इमर्जिंग प्लेअर ऑफ द इयर – शीतल देवी (तिरंदाजी).

BBC जीवनगौरव – मिताली राज (क्रिकेट).

भारतीय पॅरा-स्पोर्ट्सवुमन ऑफ द इयर – अवनी लेखरा (शूटिंग).

केरळने भारतातील पहिला ड्रग्ज डिस्पोजल उपक्रम – 

NPROUD – (New Programme for Removal of Unused Drugs) हा कार्यक्रम सूरु केला.

उद्देश – कालबाह्य आणि न वापरलेली औषधे गोळा करून त्यांची शास्त्रोक्त पद्धतीने विल्हेवाट लावणे.

उद्घाटन – 22 फेब्रुवारी 2025 (आरोग्य मंत्री वीणा जॉर्ज हस्ते)

सर्व गोळा केलेल्या औषधांवर केरळ एन्व्हायरो इन्फ्रास्ट्रक्चर लिमिटेड (KEIL) येथे शास्त्रोक्त पद्धतीने प्रक्रिया करणार आहेत.

घरोघरी औषधे नियोजित अंतराने गोळा केली जाणार आहेत.

इंडोनेशिया मध्ये जिवंत ज्वालामुखी माउंट डुकोनोचा उद्रेक –

हा एक इंडोनेशियातील सर्वात सक्रिय ज्वालामुखींपैकी एक आहे.

भारतात फक्त एकच सक्रिय ज्वालामुखी आहे – बॅरेन बेट, जो अंदमान आणि निकोबार बेटांवर स्थित आहे.

एकदिवसीय क्रिकेट सामन्यातील रेकॉर्ड – 

सर्वाधिक धावा – सचिन तेंडुलकर, 18423 धावा.

सर्वाधिक शतके – विराट कोहली, 51 शतके.

सर्वाधिक द्विशतके – रोहित शर्मा, 3 द्विशतके.

सर्वाधिक अर्धशतके – सचिन तेंडुलकर, 96 अर्ध शतके.

सर्वाधिक शून्यावर आउट – सनथ जयसूर्या, 34 वेळा.

सर्वाधिक वैयक्तिक धावसंख्या – रोहित शर्मा, 264 धावा.

सर्वात जलद 5000 धावा पूर्ण करणारा-बाबर आझम (99 मॅच).

सर्वात जलद 10000 धावा पूर्ण करणारा – विराट कोहली (213 मॅच).

सर्वात जलद शतक – एबी डिव्हिलियर्स (31 बॉल मध्ये).

सर्वात जलद अर्धशतक – एबी डिव्हिलियर्स (16 बॉल मध्ये).

सर्वाधिक षटकार शाहिद आफ्रिदि – 351 six.

सर्वाधिक चौकार – सचिन तेंडुलकर, 2016 चौकार.

सर्वाधिक विकेट्स – मुथय्या मुरलीधरन, 534 विकेट.

सर्वाधिक सांघिक धावसंख्या – इंग्लंड (498/4 – नेदरलँड विरुद्ध).

सर्वात कमी सांघिक धावसंख्या – झिम्बाब्वे (35 धावा – श्रीलंका विरुद्ध).

देशातील राष्ट्रीय पक्ष आणि त्यांचे स्थापना वर्ष – 

भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस – 28 डिसेंबर 1885.

भारतीय जनता पक्ष – 6 एप्रिल 1980.

बहुजन समाज पक्ष – 14 एप्रिल 1984.

मार्क्सवादी कम्युनिस्ट पक्ष – 7 नोव्हेंबर 1964.

नॅशनल पीपल्स पार्टी – 6 जानेवारी 2013.

आम आदमी पार्टी – 2 ऑक्टोबर 2012.

राष्ट्रीय पक्ष – 6.

राज्य पक्ष – 58.

निती आयोग – 

NITI – National Institution for Transforming India.

NITI आयोगाने नियोजन आयोगाची जागा घेतली.

मुख्यालय – नवी दिल्ली.

1 जानेवारी 2015 ला स्थापन.

8 फेब्रुवारी 2025 – पहिली बैठक.

अध्यक्ष : पंतप्रधान.

उपाध्यक्ष : श्री. सुमन बेरी.

CEO : श्री. सुब्रह्मण्यम.

महाराष्ट्र स्थानिक स्वराज्य संस्था बद्दल –

स्थानिक स्वराज्य संस्थामध्ये महिलांना 33% आरक्षण देणारे पाहिले राज्य.

राज्य सरकारी कर्मचाऱ्यांना केंद्राप्रमाणे सुधारित राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन योजना सुरू करणारे पाहिले राज्य.

महिला आरक्षण देणारे भारतातील पाहिले राज्य.

गुगल क्लासरुम सुरु करणारे देशातील पहिलं राज्य.

गुन्हे सिद्धतेकरिता मोबाईल फॉरेन्सिक व्हॅन सुरू करणारे देशातील पहिले राज्य.

धोकाग्रस्त वन्यजीव अधिवास घोषित करणारे भारतातील पाहिले राज्य.

500 अब्ज डॉलर अर्थव्यवस्थेचा टप्पा ओलांडणारे भारतातील पहिले राज्य.

कत्रिम बुद्धिमत्ता विद्यापीठ स्थापन करणारे महाराष्ट्र भारतातील पाहिले राज्य.

‘हरित एकात्मिक डेटा सेंटर’ पार्कसाठी विशेष धोरण आणणारे भारतातील पहिले राज्य.

कृषी माल निर्यात धोरण जाहीर करणारे भारतातील पहिले राज्य. 

ग्रीन हायड्रोजनचा वापरास प्रोत्साहन देणारे महाराष्ट्र हे देशातील पहिले राज्य.

बांबू मिशनसाठी टास्कफोर्स बनवणारे महाराष्ट्र देशातील पहिले राज्य आहे.

महाराष्ट्र – 

एकूण जिल्हे – 36.

जिल्हा परिषदा – 34.

एकूण तालुके – 358.

पंचायत समित्या – 351.

महानगरपालिका – 29.

नगरपरिषद – 244.

नगरपंचायत – 146.

कटकमंडळे – 7.

ग्रामपंचायती – 27,951.

98 वे अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन –

उद्घाटन- सोहळ्यामध्ये काश्मीरच्या शमीमा अख्तर यांनी महाराष्ट्र गीत जय जय महाराष्ट्र माझा सादर केले. 

सांगता- संतश्रेष्ठ ज्ञानेश्वर माऊलींच्या पसायदानाने केली. पसायदानाचे सादरीकरण शमीमा अख्तर या कश्मिरी गायकीने केले.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ‘माझा मराठीची बोलू कौतुके, परि अमृतातेहि पैजासी जिंके’ या ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पंक्तीचा उच्चार आपल्या भाषणात केला.

97 वे अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन (मागील संम्मेलन).

ठिकाण : अमळनेर.

अध्यक्ष : रवींद्र शोभने

ग्रंथदिंडीत महाराष्ट्र संस्कृतीचे यथार्थ दर्शन घडविणाऱ्या ‘मऱ्हाटी असे आमुची मायबोली’ हा चित्ररथ सहभागी.

पहिले अखिल भारतीय मराठी साहित्य  संमेलन : 1878 न्या. महादेव गोविंद रानडे (पुणे).

पहिल्या महिला अध्यक्ष :1961  कुसुमावती देशपांडे.

नवी दिल्लीला होणारे हे दुसरे संम्मेलन आहे (पाहिले 1954 अध्यक्ष – लक्ष्मण शास्त्री जोशी).

महाराष्ट्राच्या निर्मिती नंतर आणि मराठी भाषेला अभिजात दर्जा मिळाल्यानंतर चे हे दिल्ली मध्ये होणारे हे पहिले संम्मेलन आहे.

आतापर्यंत च्या महिला अध्यक्ष : कुसुमावती देशपांड , दुर्गा भागवत, शांता शेळके, विजया राजाध्यक्ष, अरुणा ढेरे , डॉ. तारा भवाळकर (6 व्या महिला अध्यक्षा).

‍शक्तिपीठ महामार्ग –

नागपूर–गोवा(802 किलोमीटर).

महाराष्ट्रात : 700 किलोमीटर आहे.

जिल्हे:  वर्धा, यवतमाळ, हिंगोली, नांदेड, परभणी, बीड, लातुर, धाराशीव, सोलापूर, सांगली, कोल्हापूर आणि सिंधुदुर्ग या 12 जिल्ह्यातून जाणार आहे.

6 पदरी चा महामार्ग.

सुरवात : पवनार, वर्धा जिल्हा , महाराष्ट्र.

शेवट : पत्रादेवी , उत्तर गोवा जिल्हा.

महामार्गात येणारी महत्वाची देवस्थाने – 

सेवाग्राम, पोहरादेवी, माहुरगड शक्तीपीठ, सचखंड गुरुद्वारा, औंढ्या नागनाथ, परळी वैजनाथ, आंबाजोगाई शक्तिपीठ, तुळजापूर, पंढरपूर, अक्कलकोट,औदुंबर दत्त मंदिर सांगली, नरसोबाची वाडी, जोतिबा देवस्थान, महालक्ष्मी मंदिर, संत बाळूमामा – आदमापूर, कुणकेश्वर आणि पत्रादेवी ही देवस्थाने जोडली जाणार आहेत.

मध्य प्रदेश हे देशातील सर्वाधिक गिधाडे असलेले राज्य – 

राज्यस्तरीय गिधाडांच्या गणनेत(2025)गिधाडांची संख्या 12 हजार 981 पर्यंत वाढली आहे.

2024 गणनेत –  10 हजार 845 संख्या.

2019 च्या गणनेत – 8 हजार 397 संख्या.

मध्यप्रदेश मध्ये राज्यात गिधाडांच्या एकूण 7 प्रजाती आढळतात.

भारतीय वंशाचे काश पटेल यांनी FBI चे 9 वे संचालक – 

FBI -Federal Bureau of Investigation.

पटेल हे वकील आणि लेखक आहे.

जन्म – अमेरिकेत.

पटेल हे FBI एजन्सीचे नेतृत्व करणारे पहिले आशियाई आणि भारतीय अमेरिकन बनले आहेत.

पूर्णिमा देवी बर्मन – टाईम ‘वुमन ऑफ द इयर’.

TIME मासिकाच्या 2025 च्या वर्षातील महिलांची यादी जाहिर केली. 

एकूण 13 महिलांची यादी प्रसिद्ध.

या यादीतील एकमेव भारतीय आहेत.

जगातील सर्वात धोक्यात असलेल्या सारस पक्ष्यांपैकी (Storke) एकाला वाचवण्यासाठी संवर्धनवादी म्हणून केलेल्या कामासाठी त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे.

त्यांनी करकोचा पक्षीचे  संरक्षण करणे आणि त्याची संख्या वाढवण्यासाठी काम केले.

आसाममध्ये करकोचांची संख्या 450 (2007) वरून 1800 (2023) पेक्षा जास्त झाली.

करकोचा – The stork.

त्यांनी ‘हरगिला आर्मी’ची स्थापना केली – करकोच्याना वाचवण्यासाठी, त्यामध्ये 20000+ महिलांचा समावेश आहे.

2017 – भारतीय महिलांसाठीचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार ‘नारी शक्ती पुरस्कार’ प्रदान.

पूर्णिमा देवी बर्मन यांची ओळख – 

आसाम च्या रहिवासी आहेत.

गुवाहाटी विद्यापीठातून प्राणीशास्त्राचे शिक्षण.

वन्यजीव जीवशास्त्र या विषयात पदव्युत्तर पदवी प्राप्त केली.

बर्मन यांनी आरण्यक येथे वरिष्ठ वन्यजीव जीवशास्त्रज्ञ म्हणूनही काम केले आहे.

WiNN (वुमन इन नेचर नेटवर्क) इंडियाच्या संचालक आहेत.

IUCN स्टॉर्क, आयबिस आणि स्पूनबिल स्पेशलिस्ट ग्रुपच्या सदस्या देखील आहेत.

THE Global Reputation Ranking 2025 –

हा अहवाल टाईम्स हायर एज्युकेशन वर्ल्ड रेप्युटेशन रँकिंग्स 2025 ने जाहीर केला.

भारतातील 4 विद्यापीठांचा सहभाग.

इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स (IISc) – 201-300.

इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी दिल्ली (आयआयटी दिल्ली) – 201-300.

इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी मद्रास (आयआयटी मद्रास) 201-300.

शिक्षा ‘ओ’ अनुसंधान – 201-300.

WPL : Women’s Premier League 2025 –

जी कमलिनी WPL मध्ये पदार्पण करणारी सर्वात तरुण खेळाडू ठरली.

मुंबई इंडियन्सने 1.6  कोटी रुपयांना खरेदी केले.

वय -16 वर्षे.

मॅच -मुंबई इंडियन्स विरुद्ध गुजरात जायंट्स.

दिनांक – 18 फेब्रुवारी 2025

Women’s Premier League 2025 –

सुरवात – 14 फेब्रुवारी.

अंतिम सामना – 15 मार्च.

WPL चा 3 रा हंगाम आहे.

एकूण 5 संघ आहेत .

अंतिम सामना  – मुंबईतील ब्रेबॉर्न स्टेडियमवर खेळला जाईल.

पहिला WPL विजेता संघ – मुंबई इंडियन्स.

भारतातील सर्वात मोठे/लांब – 

सर्वात लांब नदी – गंगा (2525 km).

सर्वात लांब किनारपट्टी लाभलेले राज्य – गुजरात (1214.7Km).

सर्वात लांब धरण – हिराकुड (लांबी-25.79 km, महानदी).

सर्वात लांब मातीचे धरण आहे – हिरकुड धरण.

सर्वात लांब समुद्रकिनारा – मरीना बीच, चेन्नई (12 किलोमीटर).

जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात लांब समुद्रकिनारा -मरीना बिच.

सर्वात लांब रस्ता – NH 44 (श्रीनगर ते कन्याकुमारी).

सर्वात लांब रेल्वे प्लॅटफॉर्म – हुबळी, कर्नाटक (1507 मीटर).

सर्वात लांब कालवा – इंदिरा गांधी कालवा (445+ km).

क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने सर्वात मोठे राज्य – राजस्थान.

सर्वात मोठे खाऱ्या पाण्याचे सरोवर – चिल्का (ओडिशा).

सर्वात मोठे गोड्या पाण्याचे सरोवर – वुलर.

सर्वात मोठा केंद्रशासित प्रदेश – जम्मू आणि काश्मीर.

सर्वात मोठे क्रिकेट स्टेडियम – मोटेरा किंवा सरदार वल्लभभाई पटेल स्टेडियम.

सर्वोच्च पुरस्कार – भारतरत्न.

सर्वोच्च शौर्य पुरस्कार – परमवीर चक्र.

सर्वात मोठे राज्य (लोकसंख्या प्रमाणे) – उत्तर प्रदेश.

सर्वात मोठे राज्य (क्षेत्रफळाने ) – राजस्थान.

सर्वात लहान राज्य (क्षेत्रफळ) – गोवा.

सर्वात मोठे लोकसंख्या असलेले शहर – मुंबई.

सर्वात उंच धरण -टिहरी धरण (260.5 मी, भागीरथी नदी, उत्तराखंड).

सर्वात उंच धबधबा – कुंचिकल धबधबा (कर्नाटक).

सर्वात मोठे वाळवंट – थार वाळवंट.

सर्वात मोठा त्रिभुज प्रदेश – सुंदरबन (गंगा नदी- 1330.10 चौ. किमी.

सर्वात मोठा जिल्हा – कच्छ, (गुजरात – 45674 चौ. किमी).

सर्वात लांब तलाव – वेम्बनाड तलाव, 2033 चौ. किमी (केरळ).

सर्वात मोठे नदीतील बेट – माजुली बेट (ब्रम्हपुत्रा नदी, आसाम).

सर्वात लांब बोगदा – अटल बोगदा(9.02Km हिमाचल प्रदेश).

“रेखा गुप्ता” दिल्ली च्या नवीन मुख्यमंत्री – 

दिल्लीच्या 4 थ्या महिला मुख्यमंत्री.

( 1ल्या – सुषमा स्वराज, 2nd – शिला दीक्षित, 3rd – अतिशी मार्लेना.)

पक्ष – भारतीय जनता पार्टी.

27 वर्षांच्या नंतर भाजपा चे दिल्ली मध्ये सरकार.

नवी दिल्लीच्या 9 व्या मुख्यमंत्री.

कार्यकाळ सुरू – 20 फेब्रुवारी 2025.

मतदारसंघ – शालीमार बाग.

‘आप’च्या बंदना कुमारीचा पराभव केला (29,595 मतांनी ).

जन्म -19 जुलै 1974 (जुलाना, हरियाणा ).

शिक्षण – B. Com, LLB.

दिल्लीचे राज्यपाल – विनय कुमार सक्सेना.

“अनंत”- गुगलचा भारतातील सर्वात मोठे कॅम्पस.

ठिकाण -महादेवपुरा , बंगळुरू (कर्नाटक).

आसनक्षमता – 5000.

जगातील गुगलच्या सर्वात मोठ्या कॅम्पसपैकी एक.

‘अनंत’ म्हणजे ‘अमर्याद’ या संस्कृत शब्दावरून हे नाव देण्यात आले आहे.

बंगळुरू ला भारताची “सिलिकॉन व्हॅली” म्हणून ओळखले जाते.

Google बद्दल माहिती- 

स्थापणा – 4 सप्टेंबर 1998.

संस्थापक – लॅरी पेज व सर्जी ब्रिन.

मुख्यालय – गुगलप्लेक्स कॅलिफोर्निया, अमेरिका.

CEO – सुंदर पिचाई.

जपान देशाबद्दल माहिती – 

राजधानी – टोकियो.

अधिकृत भाषा – जपानी.

चलन – येन (¥).

पंतप्रधान – शिगेरू इशिबा.

जपान उगवत्या सूर्याचा देश.

माउंट फुजी – जपानचा सर्वात उंच पर्वत, जिवंत ज्वालामुखी व युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांपैकी एक आहे.

अमेरिकेने दुसऱ्या महायुद्धात जपानवर केलेला बॉम्ब हल्ला – 

6 ऑगस्ट 1945 – हिरोशिमा (लिटल बॉय).

9 ऑगस्ट 1945 – नागासाकी (फॅट मन).

भारतातील पहिले ओपन-एअर आर्ट वॉल संग्रहालय –

मौसम भवन – दिल्ली.

उदघाटन – जितेंद्र सिंह (केंद्रीय विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्री ).

भारतीय हवामान विभागाला 150 वर्षे यावर्षी पूर्ण झाली आहेत.

भारतातील हवामानशास्त्राचा इतिहास आणि उत्क्रांती दर्शविणारी 38 भित्तिचित्रे यात आहेत.

या भित्तीचित्रांमध्ये उपग्रह, रडार, मान्सून आणि चक्रीवादळाच्या इशाऱ्यांचे चित्रण केले आहे.

बुलेट पॉइंट्स –

भारतातील पाहिले AI विद्यापीठ – महाराष्ट्र.

भारतातील पहिले पांढऱ्या वाघांचे प्रजनन केंद्र – मध्यप्रदेश.

भारतातील पहिले हायड्रोजन-वाहतूक पाईप विकसित करणारी कंपनी – टाटा स्टील.

ISS मध्ये जाणारे पाहिले भारतीय अंतराळवीर – शुभांशू शुक्ला.

भारतातील पहिले मान्यताप्राप्त आयुर्वेदिक निदान उपकरण – नाडी तारंगिनी.

दिव्यांगांसाठी राज्यातील पहिले नाट्यगृह नाशिकमध्ये होणार आहे.

धर्म गार्जियन – संयुक्त लष्करी सराव 2025 – 

देश – भारत आणि जपान.

दर 2 वर्षांनी याचे आयोजन होते.

ठिकाण – माउंट फुजी, जपान.

हा एक वार्षिक सराव आहे जो दोन्ही देशात आलटून पालटून होतो.

सराव – भारतीय लष्कर आणि जपान ग्राउंड सेल्फ-डिफेन्स फोर्स (JGSDF) यांच्यात.

उद्देश – संयुक्त राष्ट्रांच्या (UN) आदेशानुसार शहरी युद्ध रणनीती आणि दहशतवादविरोधी कारवायांवर लक्ष केंद्रित करने.

भारत आणि जपान यांच्यात होणारे इतर युद्धासराव – 

जिमेक्स: भारत आणि जपान, नौदल सराव.

शिन्यू मैत्री: भारत आणि जपान, हवाई दल सराव.

मलबार: भारत, जपान, अमेरिका आणि ऑस्ट्रेलिया यांचा समावेश असलेला एक बहुराष्ट्रीय नौदल सराव.

शिवनेरी किल्ला माहिती – 

2025 ला छत्रपती शिवाजी महाराज यांची 395 वी शिवजयंती साजरी.

तालुका -जुन्नर.

जिल्हा –  पुणे.

मराठा साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे जन्मस्थान.

किल्ल्याच्या मध्यभागी ‘बदामी तलाव’ नावाचा एक तलाव आहे.

किल्ल्यात शिवाई देवी चे मंदिर आहे.  

सुरुवातीला किल्ल्यावर मौर्य आणि नंतर चालुक्य, राष्ट्रकुट व यादवांचे राज्य होते.

13 व्या शतकात हा किल्ला दिल्ली सल्तनतच्या ताब्यात आला.

1630 मध्ये हा किल्ला मुघल साम्राज्याने जिंकला.

1674 मध्ये हा किल्ला छत्रपती शिवाजी महाराजांनी जिंकला.

डिजिटल पायलट परवाना – 

भारताने वैमानिकांसाठी इलेक्ट्रॉनिक पर्सनल लायसन्स (EPL) लाँच केले.

केंद्रीय नागरी विमान वाहतूक मंत्री राम मोहन नायडू यांनी हा उपक्रम सुरू केला.

पहिला देश – चीन.

दुसरा देश – भारत.

छत्रपती शिवाजी महाराज 395 वी जयंती- 

जन्म – 19 फेब्रुवारी 1630 (शिवनेरी).

मृत्यू – 3 एप्रिल 1680 (रायगड )50 वर्षे वय.

राज्याभिषेक – 6 जून 1674.

छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या काळातील नाणी – 

तांब्याचे नाणे-

पुढील बाजूस बिंदुमय वर्तुळामध्ये ‘श्री/राजा/शिव’ असे तीन ओळीत मजकूर. 

मागील बाजूस ‘छत्र/पती’ असा दोन ओळीत मजकूर.

11 ते 13 ग्रॅम वजनात आढळतात.

64 शिवराई मिळून 1 रुपया होत असे.

शिवराई होण – 

सोन्याचे नाणे होते.

या नाण्याला एक बिंदूमय वर्तुळ होते.

पुढील बाजूला तीन ओळीत ‘श्री/राजा/शिव’.

मागील बाजूला दोन ओळीत ‘छत्र/पति’ असा मजकूर केलेले होते.

शिवराई होण चे वजन 2.7 ग्रॅम.

राजधानी रायगडावरील टांकसाळीत फक्त ‘शिवराई होन’ पाडण्यात येत असत.

छत्रपती शिवाजी महाराजांचे अष्टप्रधान मंडळ- 

पंतप्रधान(पेशवा) : मोरोपंत त्र्यंबक पिंगळे.

पंत अमात्य (मजुमदार) : रामचंद्र नीलकंठ.

पंत सचिव (सुरनीस) : अण्णाजीपंत दत्तो. 

मंत्री (वाकनीस) : दत्ताजीपंत त्र्यंबक.

सेनापती (सरनौबत) : हंबीरराव मोहिते.

पंत सुमंत (डबीर) : रामचंद्र त्र्यंबक.

न्यायाधीश (काझी-उल-ऊझत) : निराजीपंत रावजी.

पंडितराव दानाध्यक्ष (सद्र-मुहतसिव) : रघुनाथ पंत.

छत्रपती शिवाजी महाराज यांना 8 पत्नी होत्या- 

सईबाई निंबाळकर (पहिल्या पत्नी ).

सगुणाबाई शिर्के.

सोयराबाई मोहिते.

पुतळाबाई पालकर.

सकवारबाई गायकवाड.

लक्ष्मीबाई विचारे.

काशीबाई जाधव.

गुणवंतीबाई इंगळे (8 व्या पत्नी).

छत्रपती शिवाजी महाराज्यांची मुले – 

मुलांची नवे (2 मुलगे)-

छत्रपती संभाजीराजे (सईबाई यांचे पुत्र).

छत्रपती राजारामराजे (सोयराबाई यांचे पुत्र).

मुलींची नावे (6 मुली)-

अंबिकाबाई महाडीक.

कमळाबाई पालकर (सकवारबाईची कन्या).

दीपाबाई.

राजकुंवरबाई शिर्के (सगुणाबाईची मुलगी, गणोजी शिर्के यांची पत्नी).

राणूबाई जाधव.

सखुबाई निंबाळकर (सईबाईची मुलगी).

काही नवीन नियुक्त्या – 

मुख्य निवडणूक आयुक्त  – ज्ञानेश कुमार (26वे).

RBI चे गव्हर्नर – संजय म्हलोत्रा (26 वे).

ISRO अध्यक्ष – व्ही. नारायणन.

मारुती सुझुकी MD – हिसाशी ताकेची.

मुंबई उच्च न्यायालयाच्या मुख्य न्यायाधीश – आलोक आराधे.

दिल्ली उच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश- देवेंद्र कुमार उपाध्याय.

BCCI चे नवे लोकपाल – न्यायमूर्ती अरुण मिश्रा. 

उच्च शिक्षण सचिव – विनीत जोशी.

दिल्ली वक्फ बोर्डाच्या CEO – अझीमुल हक(IAS).

असोसिएटेड चेंबर्स ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री ऑफ इंडिया (ASSOCHAM) सचिव – मनीष सिंघल.

युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया (UIDAI) चे सीईओ – B. कुमार(IAS).

सध्या विकिपीडिया चर्चेत का ?

कारण – छत्रपती संभाजी महाराजांच्या बद्दल आक्षेपार्ह मजकुर लिहल्याबद्दल.

राज्याच्या सायबर पोलीस विभागाने विकीपिडिया फाऊंडेशनला माहिती तंत्रज्ञान कायदा 200 च्या 79 (3 ब) आणि भारतीय न्याय संहिता कलम 168 अन्वये नोटीस पाठवली आहे.

विकिपीडिया म्हणजे काय ?

हे एक ऑनलाइन ज्ञानकोश आहे विकिपीडियावरील लेख स्वयंसेवकांनी सहकार्याने लिहिले आहेत.

विकिपीडिया हा इतिहासातील सर्वात मोठा आणि सर्वाधिक वाचला जाणारा संदर्भ ग्रंथ आहे.

सुरवात – 15 जानेवारी 2001.

संस्थापक – जिमी वेल्स आणि लॅरी सेंगर.

मुख्यालय – सॅन फ्रान्सिस्को, कॅलिफोर्निया, अमेरिका.

341 भाषांच्या मध्ये उपलब्ध.

ही अमेरीकन संस्था आहे, जी ‘ना नफा ना तोटा’ या तत्वावर चालवली जाते.

बुलेट पॉइंट्स – 

प्रयागराज महाकुंभाचा समारोप 26 फेब्रुवारीला.

दिल्लीच्या मुख्यमंत्री पदी भाजपकडून रेखा गुप्ता  यांच्या नावावर शिक्कामोर्तब.

न्यु इंडिया सहकारी बँक गैरव्यवहार – 

बँकेत 122 कोटींचा गैरव्यवहार.

RBI ने या बँकेला काम करण्यास मनाई केली.

रिझर्व्ह बँकेने (RBI) न्यू इंडिया को-ऑप बँकेला 13 फेब्रुवारीपासून पूर्व परवानगीशिवाय नवीन कर्ज देण्यास, गुंतवणूक करण्यास किंवा नवीन ठेवी स्वीकारण्यास बंदी घातली आहे.

बँकेची सुरवात – 1968.

संस्थापक – जॉर्ज फर्नांडिस( संसद सदस्य आणि मंत्री) आणि श्री रणजित भानु.

1 नोव्हेंबर 1990 रोजी बँकेला “शेड्युल्ड बँक” दर्जा मिळाला.

12 ऑक्टोबर 1999 रोजी बँकेला बहु-राज्यीय दर्जा मिळाला.

महाराष्ट्र, गुजरात मध्ये 30 शाखा आहेत.

RBI (Reserve Bank Of INDIA) माहिती –

RBI कायदा – मार्च 1934.

स्थापना : 1 एप्रिल 1935 (कोलकाता).

यंग हिल्टन आयोगाच्या शिफारशीवरून स्थापणा.

सध्या गव्हर्नर : संजय म्हलोत्रा ( 26 वे).

पहिले ब्रिटिश गव्हर्नर: Sir Osborn Smith.

पाहिले भारतीय गव्हर्नर : सी.डी. देशमुख.

31 मार्च 1947 पर्यंत ब्रह्मदेश सरकारची बँक म्हणून कार्यरत.

15 ऑगस्ट 1947 पासून ते 30 जून 1948 पर्यंत पाकिस्तान साठी मध्यवर्ती बँकेचे कार्य करत होती.

1 जानेवारी 1949 ला RBI राष्ट्रीयकरण.

RBI स्थापनेवेळी मुख्यालय कलकत्ता येथे होते.

1937 मध्ये मुख्यालय मुंबई करण्यात आले.

RBI ची चार स्थानिक मंडळे आहेत – मुंबई ,कलकत्ता , चेन्नई आणि नवी दिल्ली.

1926 मध्ये हिल्टन यंग यांच्या अध्यक्षतेखाली स्थापन करण्यात आलेल्या “दि रॉयल कमिशन ऑफ इंडियन करन्सी ऍण्ड फायनान्स “या आयोगाने एक स्वतंत्र अशी मध्यवर्ती बँक स्थापन करून तिला रिझर्व बँक ऑफ इंडिया चे नाव द्यावी अशी शिफारस केली.

ICC चॅम्पियन्स ट्रॉफी 2025 – 

दर 4 वर्षांनी होते (2009 पर्यत 2 वर्षांनी).

दिनांक – 19 फेब्रुवारी ते 9 मार्च.

मिनी वर्ल्ड कप म्हणून प्रसिद्ध. 

पहिली स्पर्धा – 1998, बांगलादेश.

पहिला विजेता – दक्षिण आफ्रिका.

2025 ची स्पर्धा – पाकिस्तान.

2029 ची स्पर्धा – भारत.

एकूण संघ- 8.

एकूण सामने – 15.

एकूण पारितोषिक रक्कम – 60 कोटी.

शेवटचा विजेता 2017 – पाकिस्तान.

8 वर्षानंतर ही स्पर्धा आता होणार आहे.

‘अ’ गटात – भारत, पाकिस्तान, न्यूझीलंड, बांगला देशचा समावेश. 

‘ब’ गटात – ऑस्ट्रेलिया, इंग्लंड, दक्षिण आफ्रिका व अफगाणिस्तान.

अफगाणिस्तान प्रथमच चॅम्पियन्स स्पर्धेसाठी पात्र ठरला आहे.

इंग्लंड आतापर्यंत एकदाही जिंकला नाही.

2025 पहिला सामना – न्यूझीलंड × पाकिस्तान (कराची मध्ये)

भारताचे सर्व सामने दुबई मध्ये होणार आहेत.

भारताने 2 वेळा ट्रॉफी जिंकली आहे (2002 & 2013).

भारत आणि ऑस्ट्रेलिया प्रत्येकी 2 वेळा जिंकले आहेत.

FastTag बद्दल – 

आता FASTAG हा फक्त ऑनलाइन असेल.

1 एप्रिल पासून सर्व टोल नाक्यावर फक्त ऑनलाइन स्वरूपातच टोल वसूल केला जाणार आहे.

यात RFID तंत्रज्ञान वापरण्यात येते.

RFID – Radio Frequency Identification.

एखाद्या वस्तूला जोडलेल्या टॅगवर साठवलेली माहिती वाचण्यासाठी आणि कॅप्चर करण्यासाठी रेडिओ लहरींचा वापर केला जातो.

भारत सरकारने 1 डिसेंबर 2017 पासून सर्व नवीन कार आणि ट्रक विक्रीपूर्वी फास्टॅग बसवणे अनिवार्य केले.

टोल व्यवहारांसाठी रोख रक्कम बाळगण्याची गरज नाही आणि वेळ पण वाचतो.

याची अंमलबजावणी इंडियन हायवेज मॅनेजमेंट कंपनी लिमिटेड (IHMCL) आणि नॅशनल पेमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) करत आहेत.

राजकोट येथे छत्रपती शिवाजी महाराजांचा पुतळा-

19 फेब्रुवारी ला पायाभरणी.

उंची –  83 फूट.

उद्घाटन- नितेश राणे.

संपूर्ण पुतळा ब्रॉंझ धातूचा असणार आहे.

मूर्तिकार – राम सुतार.

26 ऑगस्ट 2024 रोजी राजकोट येथे दुर्घटना झाली होती.

19 वे अखिल भारतीय विद्रोही मराठी साहित्य संमेलन.

ठिकाण – छत्रपती संभाजीनगर.

दिनांक – 21 ते 23 फेब्रुवारी 2025.

उद्घाटन – ज्येष्ठ हिंदी साहित्यिक k. भारती.

अध्यक्ष – डॉ. अशोक राणा.

मराठी साहित्य संमेलन – नवी दिल्ली.

98 वे आखील भारतीय मराठी साहित्य संमेलन.

उद्घाटन – पंतप्रधान नरेंद्र मोदी.

अध्यक्ष – प्रा. डॉ. तारा भवाळकर.

स्वागताध्यक्ष – शरद पवार.

अखिल भारतीय साहित्य महामंडळाच्या अध्यक्ष – उषा तांबे.

साहित्यनगरी नाव – छत्रपती शिवाजी महाराज साहित्य नगरी.

प्रवेशद्वाराचे नाव – स्वातंत्रवीर सावरकर.

बोधचिन्ह अनावरण – राजसाहेब ठाकरे.

ठिकाण – तालकटोरा स्टेडियम (नवी दिल्ली).

दिनांक – 21 ,22 , 23 फेब्रुवारी 2025.

19 फेब्रुवारी ला या ऐतिहासिक संमेलनासाठी पुण्याहून 17 डबे असलेली एक विशेष रेल्वेगाडी निघाली आहे.

“आम्ही असू अभिजात ” मराठी साहित्य संमेलन गीत – 

गीताचे प्रकाशन – राज्यपाल सि.पी.राधाकृष्णन.

ठिकाण – राजभवन, मुंबई.

उद्योग व मराठी भाषा मंत्री उदय सामंत उपस्थित.

गीताचे गीतकार -डॉ. अमोल देवळेकर.

गीताचे संगीतकार -आनंदी विकास.

गीताचे गायक – ज्येष्ठ गायक हरिहरन, शंकर महादेवन, प्रियंका बर्वे, मंगेश बोरगावकर, शमीमा अख्तर या गायकांनी गायले आहे.

या गीतामध्ये AI तंत्रज्ञान वापरून राज्याचा इतिहास चित्रित करण्यात आला आहे.

ब्लूमबर्ग रिपोर्ट 2025,आशियातील सर्वात श्रीमंत फॅमिली – 

पहिला क्रमांक – मुकेश अंबानी परिवार (90 अब्ज).

दुसरा क्रमांक – चेअरावनोंट परिवार(42.6 अब्ज – थायलंड).

तिसरा क्रमांक – हार्टोनो परिवार (42.2 अब्ज इंडोनेशिया).

चौथा क्रमांक – मिस्त्री परिवार ( 37.5 अब्ज -भारत).

Top 20 मध्ये 6 भारतीय –

4th –  Shapoorji Pallonji Group (मिस्त्री परिवार).

7th – O.P. Jindal Group (जिंदाल परिवार). 

9th – Aditya Birla Group (बिर्ला परिवार).  

13th – Bajaj Group (बजाज परिवार).

18th – Hinduja Group (हिंदुजा परिवार).

प्रसिद्ध हिंदुस्थानी गायक पंडित प्रभाकर कारेकर यांचे निधन- 

शास्त्रीय गायन, नाट्यसंगीत आणि भक्ती संगीताचा समृद्ध असा वारसा.

ते स्वरप्रभा ट्रस्टचे संस्थापक आणि अध्यक्ष देखील होते .

“बोलावा विठ्ठल, पहावा विठ्ठल” आणि “वक्रतुंड महाकाय” सारख्या त्यांच्या गायनासाठी ओळखले जात होते.

कारेकर यांनी ऑर्नेट कोलमन आणि सुलतान खान यांच्यासोबत फ्यूजन संगीतातही हातभार लावला.

ते ऑल इंडिया रेडिओ (एआयआर) आणि दूरदर्शनवर एक श्रेणीबद्ध कलाकार होते.

जन्म – 1944 गोवा (त्यावेळी पोर्तुगीज). 

2014 – तानसेन पुरस्कार.

2016 – संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार.

2021 – गोमात विभूषन पुरस्कार ( गोवा सर्वोच्च पुरस्कार).

“ज्ञानेश कुमार” भारताचे नवे मुख्य निवडणूक आयुक्त.

19 फेब्रुवारी 2025 पासून.

निवडणूक आयोग माहिती – 

स्थापना : 25 जानेवारी 1950.

सदस्य कार्यकाळ : 6 वर्षे / वयाची 65 वर्षे.

सध्याचे मुख्य निवडणूक आयुक्त : राजीव कुमार.

पहिले मुख्य निवडणूक आयुक्त : सुकुमार सेन.

पहिली महिला निवडणूक आयुक्त : रमा देवी.

25 जानेवारी हा राष्ट्रीय मतदार दिवस म्हणून साजरा केला जातो.

भारतीय राज्यघटनेच्या भाग XV च्या कलम 324 ते कलम 329 मध्ये निवडणूक आयोगाचा चा उल्लेख आहे.

भारतीय निवडणूक आयोग :  लोकसभा, राज्यसभा, राज्य विधानसभा, राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपतींच्या निवडणुका.

राज्य निवडणूक आयोग : राज्यांमधील पंचायत आणि नगरपालिकांच्या निवडणुका.

महाराष्ट्रात, राज्य निवडणूक आयोग (SECM) ची स्थापना 26 एप्रिल 1994 रोजी 73 व्या आणि 74 व्या दुरुस्तीनंतर करण्यात आली.

भारतीय संविधानात भाग 9 अ अंतर्गत 243(K) आणि 243Z(A)मध्ये राज्य निवडणूक आयोगाची तरतूद आहे.

श्री राजीव कुमार : भारताचे मुख्य निवडणूक आयुक्त.

श्री ज्ञानेश कुमार : भारताचे निवडणूक आयुक्त.

डॉ सुखबीर सिंग संधू: भारताचे निवडणूक आयुक्त.

दिनेश टी. कुमार : महाराष्ट्र चे निवडणूक आयुक्त (2025 पासून 5 वर्षे).

श्री. डी.एन.चौधरी : महाराष्ट्राचे पाहिले निवडणूक आयुक्त (1994 ते 1999).

श्रीमती. नीला सत्यनारायण : महाराष्ट्राच्या पहिल्या महिला निवडणूक आयुक्त (2009 ते 2014).

ज्ञानेश कुमार 19 फेब्रुवारी 2025 पासून भारताचे नवे मुख्य निवडणूक आयुक्त असतील.

प्लास्टर ऑफ पॅरिस – 

गणपती मूर्ती बनवण्यावरून हे सध्या चर्चेत आहे.

शिल्पकला साहित्य बनवताना वापर होतो.

प्लास्टर ऑफ पॅरिस हे सहसा पांढरे कोरडे प्लास्टर पावडर असते.

प्लास्टर ऑफ पॅरिस हे जलद स्थिर होणारे जिप्सम प्लास्टर आहे.

POP हे जिप्समला सुमारे 273 केल्विनच्या उच्च तापमानाला गरम करून बनवले जातात.

नुकसान –

प्लास्टर ऑफ पॅरिसची खास गोष्ट म्हणजे ते पाण्यात विरघळत नाही.

पाण्यात विरघळत नसल्यामुळे, जलचरांना ऑक्सिजनची कमतरता निर्माण होते.

बुलेट पॉइंट्स – 

17 व्या ब्रिक्स शिखर परिषदेचं आयोजन 6-7 जुलै 2025 ला रिओ दि जेनेरो ब्राझील येथे होणार आहे.

गोव्याचे मनोहर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे भारत सरकारच्या कामगार आणि रोजगार मंत्रालयाच्या नॅशनल सेफ्टी कौन्सिल ऑफ इंडिया कडून “सर्वश्रेष्ठ सुरक्षा पुरस्कार” मिळवणारे भारताचे पहिले विमानतळ ठरले.

जगातला सर्वात मोठा त्रिभुज प्रदेश – गंगेच्या मुखांशी वसलेले सुंदरबन त्रिभुज प्रदेश याची निर्मिती गंगा, ब्रह्मपुत्रा आणि मेघना नद्यांच्या संगमातून झाली आहे.

44 वे मराठवाडा साहित्य संमेलन वाळूज, छत्रपति संभाजीनगर येथे आयोजन.

18 व्या IPL स्पर्धा –

सुरवात – 22 मार्च.

फायनल – 25 मे.

पहिला सामना – कोलकाता नाईट रायडर्स (KKR) आणि रॉयल चॅलेंजर्स बेंगळुरू (RCB).

शेवटचा सामना ईडन गार्डन्स स्टेडियम कोलकाता.

दिवस – एकूण 65 दिवस.

सामने – एकूण 74 सामने.

13 ठिकाणी मॅच.

एकूण संघ – 10.

स्पॉन्सर – TATA.

ISRO आणि IIT मद्रास स्वदेशी सेमीकंडक्टर चिप-

उपयोग – अवकाश आधारित अनुप्रयोगांसाठी (Space based applications).

IRIS नावाचे स्वदेशी सेमिकंडक्टर विकसित केले आहे

IRIS – Indigenous RISCV Controller for space applicaiton

भारताचा शक्ती प्रोसेसर आहे त्यासाठी हा सेमिकंडक्टर बनवला आहे.

शक्ति प्रोसेसर हा IIT मद्रास ने बनवला आहे, तो भारताचा पहिला स्वदेशी औद्योगिक-ग्रेड प्रोसेसर आहे

महत्वाची पुस्तके आणि लेखक – 

“द न्यू आयकॉन: सावरकर अँड द फॅक्ट्स” – अरुण शौरी.

“हाऊ इंडिया स्केल्ड माउंट G20: द इनसाइड स्टोरी ऑफ द G20 प्रेसिडेन्सी” – अमिताभ कांत.

“सौमित्र चॅटर्जी आणि त्यांचे जग”- संघमित्रा चक्रवर्ती.

“आय एम अ सोल्जर्स वाईफ” – गीतिका लिडर.

“द वर्ल्ड आफ्टर गाझा” – पंकज मिश्रा.

“संसद: अधिकार, कार्ये आणि विशेषाधिकार” – डॉ. के. एस. चौहान.

“द अनयिल्डिंग जज: द लाइफ अँड लेगसी ऑफ जस्टिस ए.एन. ग्रोव्हर” – ऍटर्नी जनरल आर. व्यंकटरमणी.

“अवर जर्नी टुगेदर” – हे पुस्तक डोनाल्ड ट्रम्प यांनी नरेंद्र मोदी यांना भेट दिले.

मधुबन हनी पार्क – 

महाराष्ट्रातील पहिला मधुबन हनी पार्क – महाबळेश्वर.

महाराष्ट्रातील दुसरे मधुबन हनी पार्क – संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यान, बोरिवली, मुंबई.

उद्देश – या पार्कच्या माध्यमातून मध उत्पादन व मधमाशी याबाबत सर्व माहिती एकाच ठिकाणी मिळणार आहे.

महाराष्ट्रातील 1 ले –

पहिले फुलपाखरांचे गाव :- पारपोली (सावंतवाडी, सिंधुदुर्ग).

पहिले सौर गाव :- माण्याचीवाडी.

पहिले पुस्तकांचे गाव :- भिलार (महाबळेश्वर, सातारा).

पहिले मधाचे गाव :- मांघर (महाबळेश्वर-सातारा).

पहिले कॅशलेस गाव :- घसई (मारवाड-ठाणे).

पहिले फळाचे गाव :- धुमाळवाडी (फलटण-सातारा).

पहिले कवितांचे गाव :- उभादांडा (वेंगुर्ला-सिंधुदुर्ग).

पहिले डिजिटल गाव :- हरिसाल (धारणी-अमरावती).

पहिले आधार गाव :- टेंभली (शहादा – नंदुरबार).

पहिले वायफाय गाव :- पाचगाव (उमरेड – नागपूर).

पहिले वादमुक्त गाव :- कापडगाव (रत्नागिरी).

पहिले झाडांचे पुनर्वसन गाव :- म्हसवे (सातारा).

भारत अमेरिका व्यापार 2030 पर्यंत 500 अब्ज डॉलर पर्यंत नेण्याचे लक्ष.

“मिशन – 500”.

अमेरिका भारताला  F-35 ही लढाऊ विमाने देणार आहे.

 नासा – इस्रोच्या प्रयत्नांद्वारे पहिला भारतीय अंतराळवीर   आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर पाठविण्यात येणार आहे.

‘निसार’ मिशनद्वारे पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील बदलांचे नकाशे तयार करण्यात येणार आहेत.

”अवर जर्नी टुगेदर’ हे पुस्तक डोनाल्ड ट्रम्प यांनी नरेंद्र मोदी यांना भेट दिले या पुस्तकात 2019 साली झालेल्या ‘हाऊडी मोदी’, 2020 मध्ये झालेल्या ‘नमस्ते ट्रम्प’ या कार्यक्रमांची छायाचित्रे आहेत आणि 320 पानांचे हे पुस्तक आहे.

एन. चंद्रशेखरन यांना नाईटहुड पुरस्कार – 

युनायटेड किंग्डमने टाटा सन्सचे अध्यक्ष एन. चंद्रशेखरन यांना मानद नाईट कमांडर ऑफ द ऑर्डर ऑफ द ब्रिटिश एम्पायर (KBE) हा किताब प्रदान केला.

ब्रिटिश राजेशाहीने परदेशी नागरिकांना दिलेल्या सर्वोच्च सन्मानांपैकी हा एक आहे.

स्थापणा – 1917.

KBE (Knight Commander of the Order of the British Empire)

भारताचे सर्वात मोठे व्यापारी भागीदार देश 2024 – 

अमेरिका – 199.7 अब्ज डॉलर.

चीन -118.4 अब्ज डॉलर.

यूएई -83.7 अब्ज डॉलर.

रशिया – 65.4 अब्ज डॉलर.

सौदी अरेबिया 43.0 अब्ज डॉलर.

महाराष्ट्रात लवकरच नवीन फौजदारी कायद्यांच्या अंमलबजावणी .

नवीन तीन फौजदारी कायदे – 

भारतीय न्याय संहिता (भारतीय दंड संहिता-1860).

भारतीय नागरिक सुरक्षा संहिता (फौजदारी प्रक्रिया संहिता-1898).

भारतीय सक्षम विधेयक (भारतीय पुरावा कायदा 1872).

राष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धा 2025 – 

 आवृत्ती – 38 वी.

 ठिकाण – उत्तराखंड. 

 घोषवाक्य – “संकल्प से शिखर तक.”

 शुभंकर – “मौली” (उत्तराखंडचा राज्य पक्षी).”इम्पेयन मोनाल” म्हणून ओळखला जाणारा हा पक्षी उत्तराखंडचा राज्य पक्षी देखील आहे.

उद्घाटन – पंतप्रधान नरेंद्र मोदी.

दिनांक – 28 जानेवारी ते 14 फेब्रुवारी 2025.

खेळाची सुरवात – 1924 लाहोर (आता पाकिस्तानमध्ये).

थीम – “ग्रीन गेम्स.”

एकूण संघ – 37.

37 संघ म्हणजे – 28 राज्ये, 8 केंद्रशासित प्रदेश आणि सेवा क्रीडा नियंत्रण मंडळ (SSCB).

एकूण 35 खेळ –  33 खेळ आणि 2 डेमो खेळ मिळून (33 खेळांनाच पदके).

“योग आणि मल्लखांब” यांचा पहिल्यांदाच राष्ट्रीय खेळांमध्ये समावेश करण्यात आला आहे.

अधिकृत मशाल , ज्याचे नाव तेजस्विनी आहे.

घोषवाक्य – “संकल्प से शिखर तक.”

उत्तराखंड मुख्यमंत्री – पुष्कर सिंग धामी.

यावर्षी उत्तराखंड राज्याचा 25 वा वर्धापन दिन आहे.

38 व्या राष्ट्रीय खेळांचे आयोजन केल्यानंतर आता त्याला ‘खेळभूमी’ ही पदवी मिळाली आहे,”

37 व्या स्पर्धा – गोवा (2023).

38 व्या स्पर्धा – उत्तराखंड (2025 ).

39 व्या स्पर्धा –  मेघालय (2026).

स्पर्धेत नागालँड, पुद्दुचेरी आणि सिक्कीम यांना सुवर्णपदक मिळवता आले नाही.

पहिला क्रमांक – सेवा संघाने 121 पदकांसह अव्वल स्थान पटकावले (68 सुवर्ण, 26 रौप्य आणि 27 कांस्य).

दुसरा क्रमांक – महाराष्ट्रा 201 पदके (54 सुवर्ण, 71 रौप्य, 76 कांस्य) जिंकून दुसरे स्थान पटकावले.

तिसरा क्रमांक हरियाणा  153 पदके (48 सुवर्ण, 47 रौप्य आणि 58 कांस्य) जिंकून.

काही नुकतेच प्रकाशित झालेले निर्देशांक (Index) –

ब्रँड फायनान्स ग्लोबल इंडेक्स 2025 –  1st Apple (TATA 60th).

हेन्ली पासपोर्ट इंडेक्स 2025 – भारत 85th (1st – सिंगापूर ).

Happiness Index 2024 – भारत 126th (1st- Finland).

Global peace Index 2024 – भारत 116th (1st- Iceland).

Gender Gap Report 2024 – भारत 129th (1st- Iceland).

Corruption index 2024 -भारत 93th (1st- Somalia).

Logistic Performance Index 2024 – भारत 38th (1st-Singapore).

Press Freedom Index 2024 – भारत 159th (1st- Norway).

Global Hunger Index 2024 – भारत 105th.

जागतिक पेटंट फाइलिंग 2024 –  भारत 6th (64480 पेटंट).

मोबाईल मालवेअर/Cyber हल्ले – भारत 1st.

हवामान बदल कामगिरी निर्देशांक 2024 – भारत 7th.

प्रवास आणि पर्यटन विकास निर्देशांक 2024 –  भारत 39th.

जागतिक आर्थिक मंच वार्षिक बैठक.

ठिकाण- दावोस. 

दिनांक – 20 ते 24 जानेवारी 2025.

महाराष्ट्राचे दावोस मध्ये 61 सामंजस्य करार.

इस्रायलने अमेरिकेचे अनुसरण करून संयुक्त राष्ट्र मानवाधिकार परिषदेतून (UNHRC) बाहेर पडण्याची घोषणा केली.

United Nations Human Rights Council –

स्थपणा – 15 मार्च 2006.

एकूण – 47 देश सदस्य.

मुख्यालय – जिनिव्हा, स्वित्झर्लंड.

अध्यक्ष  -जुर्ग लाउबर.

उद्देश – जगभरातील मानवी हक्कांना प्रोत्साहन देणे आणि त्यांचे संरक्षण करणे. 

विश्व मानवाधिकार दिवस – 10 डिसेंबर.

नेपाळ सरकारनेे माउंट एव्हरेस्ट आणि 8,000 मीटरपेक्षा जास्त उंचीच्या शिखरांवर एकट्याने चढण्यास बंदी घातली आहे.

प्रत्येकी 2 गिर्यारोहकांमागे 1 माउंटन गाइड आवश्यक आहे.

हे नियम गिर्यारोहकांच्या सुरक्षिततेसाठी बनवले गेले आहेत.

जगातील सर्वात उंच पर्वत – 

माउंट एव्हरेस्ट – 8,848 मीटर (नेपाळ).

K2 पर्वत – 8,611 मीटर (भारत).

कांचनजंगा पर्वत -8,586 मीटर(भारत).

ल्होत्से पर्वत – 8516 मीटर (नेपाळ/चीन).

भारतीय लष्कराच्या पूर्व कमांडच्या कोलकाता येथील मुख्यालयाचे नाव बदलण्यात आले आहे.

फोर्ट विल्यम चे नाव – विजय दुर्ग.

किचनर हाऊसचे नाव – माणेकशॉ हाऊस.

सेंट जॉर्ज गेट चे नाव –  शिवाजी गेट.

(हा तोच फोर्ट विल्यम आहे, ज्याच्यासाठी बंगालचा नवाब सिराज उद्दौला आणि ईस्ट इंडिया यांच्यात युद्ध झाले होते).

अमेरिकेत बेकायदेशीर वास्तव्यास असलेल्या भारतीयांना अमेरिकेने परत पाठविले आहे.

पहिल्या फेरीत – 104 भारतीयांना परत पाठवण्यात आले आहे.

अमेरिकन लष्कराच्या C-17 विमानाने परत पाठविले.

ग्वाटेमाला, होन्डुरास, इक्वाडोर आणि पेरू या देशांच्या नंतर अमेरिकने भारतीयांना परत पाठवले आहे.

अमेरिकेने अश्या सुमारे 18,000 बेकायदेशीर राहिलेल्या भारतीयांची यादी केली आहे.

यापूर्वी नोव्हेंबर 2023 ते ऑक्टोबर 2024 दरम्यान 519 भारतीय नागरिकांना भारतात परत पाठवण्यात आले होते.

कर्नाटक राज्याने स्वतःला ‘नक्षलमुक्त’ घोषित केले.

चिक्कमंगळुरू जिल्ह्यात एका नक्षलवाद्याने आत्मसमर्पण केल्यानंतर ही घोषणा केली.

14 मार्च 2024 रोजी लागू झालेल्या सुधारित आत्मसमर्पण धोरणानुसार शेवटचा नक्षलवादी रवींद्रला ‘अ’ श्रेणीतील नक्षलवादी म्हणून वर्गीकृत केले आहे आणि त्याप्रमाणे त्याचे पुनर्वसन केले.

केंद्र सरकारने 2026 पर्यंत नक्षलवाद पूर्णपणे संपवण्याचे ध्येय ठेवले आहे.

2024 मध्ये एकूण 9 राज्यातील 38 जिल्हे नक्षलवादग्रस्त आहेत.

यामध्ये महाराष्ट्रातील 2 जिल्हे नक्षलग्रस्त आहेत.

कर्नाटक बद्दल माहिती- 

स्थपणा – 1 नोव्हेंबर 1956.

राजधानी – बेंगळुरू.

मुख्यमंत्री – सिद्धरामय्या.

राज्यपाल – थावर चंद गेहलोत.

दोन सदनी राज्य विधिमंडळ –

विधानसभा -244 जागा + विधानपरिषद -75 जागा.

लोकसभा – 28 + राज्यसभा -12 जागा.

Oneliner – 

भारत हा फेब्रुवारी 2025 मध्ये जगातील दुसरा सर्वात मोठा मोबाईल उत्पादक देश बनला आहे.(पहिला – चीन)

भारतीय अल्पसंख्याक मंत्रालयाने माहिती तंत्रज्ञानाचा वापर करून हज तीर्थयात्रा अधिक सुलभ करण्यासाठी ‘हज सुविधा अ‍ॅप’ सुरू केलं.

आयआयटी मद्रासने भारतातील पहिला कर्करोग जीनोम डेटाबेस सादर केला.

अर्जेंटिना देश WHO मधून बाहेर पडला.

IIT मद्रासने भारतातील पहिला कर्करोग जीनोम डेटाबेस सादर केला गेला.

नाव – Bharat Cancer Genome Atlas.

हा देशातील पहिलाच कर्करोग जिनोम डेटाबेस आहे.

4 फेब्रुवारी 2025 कर्करोग दिवस.

हा एक ओपन प्लॅटफॉर्म आहे, यात नवीन Data ऍड करता येतो.

आआयटी मद्रासने 2020 मध्ये कर्करोग जीनोम कार्यक्रम सुरू केला.

संशोधकांनी देशभरातून गोळा केलेल्या 480 स्तनाच्या कर्करोगाच्या ऊतींच्या नमुन्यांमधून 960 संपूर्ण एक्सोम अनुक्रम विश्लेषणे पूर्ण केली आहेत.

2022 पासून कर्करोगाच्या केसेस मध्ये वार्षिक 12.8 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.

भारतातील सर्वात मोठे धातूचे 3D प्रिंटिंग मशीन.

DRDO आणि IIT हैदराबाद यांनी बनवले.

आयआयटी हैदराबाद येथील डीआरडीओ-इंडस्ट्री-अकॅडमीक सेंटर ऑफ एक्सलन्स (DIACOE) येथे विकसित केले गेले.

मशीन अडिटीव्ह मॅन्युफॅक्चरिंगसाठी पावडर-आधारित डायरेक्टेड एनर्जी डिपॉझिशन तंत्रज्ञानाचा वापर करते.

मिसेस वर्ल्ड 2025 – 

विजेता – त्शेगो गेलाई.

देश – दक्षिण आफ्रिका.

त्या एक वकील आहेत.

मिसेस वर्ल्ड 2025 चा किताब जिंकणारी पहिली कृष्णवर्णीय महिला बनली.

1994 पासून या स्पर्धेची सुरवात.

ही स्पर्धा विवाहित महिलांच्या साठी असते.

रोजी सेनानायके यांनी पहिला मिसेस वर्ल्ड जिंकला होता. (1994)

मिसेस वल्ड जिंकणाऱ्या भारतीय –

2001 – अदिती गोवीत्रीकर.

2022 – सरगम कौशल.

38 व्या राष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धेत पुरुष कबड्डी सुवर्ण पदक उत्तर प्रदेश ला मिळाले.

विजेता – उत्तरप्रदेश.

उपविजेता – चंदीगड.

ठिकाण – रोशनाबाद स्टेडियम हरिद्वार, उत्तराखंड.

उत्तरप्रदेश कॅप्टन – अर्जुन देशवाल.

महिला कबड्डी स्पर्धेत हिमाचल प्रदेश ने हरियाणा ला हरवून सुवर्णपदक जिंकले.

वृद्धिमान साहा यांनी सर्व प्रकारच्या क्रिकेट मधून  नुकतीच निवृत्ती ची घोषणा केली.

जन्म- 24 ऑक्टोबर 1984, पश्चिम बंगाल.

भारतीय यष्टीरक्षक, फलंदाज.

IPL मध्ये कोलकाता नाईट रायडर्स (केकेआर), चेन्नई सुपर किंग्ज (सीएसके), पंजाब किंग्ज (पीबीकेएस), सनरायझर्स हैदराबाद (एसआरएच) आणि गुजरात टायटन्स (जीटी) या पाच फ्रँचायझींसाठी खेळला आहे.

ऋद्धिमान साहा यांना पश्चिम बंगालचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार ‘बंग बिभूषण’ पुरस्कार मिळाला.

शेवटची मॅच – रणजी ट्रॉफी 2025 – बंगाल कडून खेळले (पंजाब विरुद्ध).

2007 – मध्ये प्रादेशिक क्रिकेट मधून सुरवात.

2010 – आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट ला सुरवात.

भारताकडून एकूण – 5 एकदिवसीय सामने खेळले.

Test – 40 सामने  (1353 धावा ).

एकदिवसीय – 9 सामने (41 धावा).

T20 – 225 सामने (4655 धावा).

नुकतेच निवृत्ती घेतलेले काही खेळाडू –

मार्टिन गुप्टिल – क्रिकेट (न्यूझीलंड).

रविचंद्रन अश्विनने – क्रिकेट .

प्रज्ञेश गुणेश्वरन – टेनिस.

राणी रामपाल – हॉकी.

राफेल नदाल – टेनिस.

आंद्रेस इनिएस्टा – फुटबॉलपटू.

दीपा करमरकर – जिम्नॅस्टिक.

सिमोना हालेप – टेनिसपटू.

Oneliner – 

2026 मध्ये भारत “समुद्रयान” प्रक्षेपित करणार आहे- समुद्र तळाचा शोध घेण्यासाठी.

नाशिक शहर आणि त्र्यंबकेश्वर येथे ऑगस्ट ते नोव्हेंबर 2027 मध्ये सिंहस्थ कुंभमेळा होणार आहे.

राज्य आपत्ती व्यवस्थापन चे अध्यक्ष पद आता मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्याकडे.

सुजला प्रकल्प – कर्नाटक – दुष्काळाचा सामना करण्यासाठी, भूजल पुनर्भरण करण्यासाठी आणि शेतीला चालना देण्यासाठी सुरू केला.

भारताच्या तिसऱ्या प्रक्षेपण केंद्राला आता मंजुरी मिळाली आहे.

केंद्रीय मंत्रिमंडळाने आंध्र प्रदेशातील श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्र (SDSC) येथे तिसऱ्या लाँचपॅड स्थापना करण्यास मान्यता दिली आहे.

48 महिने किंवा 4 वर्षांच्या कालावधीत स्थापित करण्याचे लक्ष्य आहे.

“चंद्रयान-4 मिशन” हे 2027 मध्ये झेपावणार.

जितेंद्रसिंह – विज्ञान व तंत्रज्ञानमंत्री.

हेतू – चंद्राच्या पृष्ठभागावरून खडकाचे नमुने  पृथ्वीवर आणण्याचा ‘चांद्रयान 4’ मोहिमेचा उद्देश आहे.

‘चांद्रयान-1’ :- 22 ऑक्टोबर 2008.

‘चांद्रयान-2’ :- 22 जुलै 2019.

‘चांद्रयान-3’ :- 14 जुलै 2023.

‘चांद्रयान-4’ :- 2027 मध्ये प्रस्तावित.

MAITRI 2.0 – मैत्री 2.O

गुंतवणूक प्रक्रिया त्रासमुक्त करण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने मैत्री 2.O पोर्टल सुरू केले.

MAITRI 2.0 (Maharashtra Industry, Trade and Investment Facilitation Cell) .

राज्यातील गुंतवणूकदारांना उद्योगासंबंधी परवाने, मंजुरी आणि आवश्यक सेवा सुलभ करण्यासाठी हे पोर्टल एक महत्त्वपूर्ण पाऊल ठरणार आहे.

वर्ष 2016 मध्ये MAITRI 1.0 ची सुरवात झाली होती.

यामध्ये 15 विविध विभागांच्या 119 सेवा एकाच ठिकाणी उपलब्ध करून देण्यात आल्या आहेत.

त्यातील 100 सेवा एकत्रित करण्यात आल्या आहेत.

उद्योग मित्र चॅटबॉट – माहिती तत्परतेने उपलब्ध होणेसाठी मैत्री पोर्टलवर ‘उद्योग मित्र’ चॅटबॉट सुविधा उपलब्ध करण्यात आलेली आहे.

बिहार – ग्रामीण क्रिकेट लीग सुरू करणारे भारतातील पहिले राज्य बनले.

ही लीग जिल्हा किंवा राज्य पातळीवर खेळलेल्या खेळाडूंसाठी आहे.

गावे, शाळा आणि महाविद्यालये यातील 13 ते 23 वयोगटातील खेळाडू सहभागी होऊ शकतात. 

प्रत्येक जिल्ह्यात 16 संघ तयार केले जातील.

महाराष्ट्र शासनाने दिलेले काही महत्वाचे पुरस्कार- 

वि.दा.करंदीकर जीवनगौरव पुरस्कार – ज्येष्ठ साहित्यिक रावसाहेब बोराडे (10 लाख+सन्मानचिन्ह).

श्री.पु. भागवत पुरस्कार –  ज्योत्स्ना प्रकाशन, पुणे या संस्थेला(5 लाख+सन्मानचिन्ह).

डॉ.अशोक केळकर भाषा अभ्यासक पुरस्कार 2024 – डॉ.रमेश सिताराम सुर्यवंशी(2 लाख+सन्मानचिन्ह).

श्री.मंगेश पाडगावकर भाषा संवर्धन पुरस्कार 2024 –  श्रीमती भीमाबाई जोंधळे (2 लाख+सन्मानचिन्ह।).

फोर्ब्सने नुसार 2025 मधील टॉप 10 सर्वात शक्तिशाली देश – 

अमेरिका  – GDP $30.34 ट्रिलियन.

चीन  – GDP $19.53 ट्रिलियन. 

रशिया  – GDP $2.2 ट्रिलियन. 

UK – GDP $3.73 ट्रिलियन. 

जर्मनी- GDP $4.92 ट्रिलियन.

भारत हा 12 व्या स्थानावर आहे GDP $5.5 ट्रिलियन.

नवी दिल्ली विधानसभा निवडणूक निकाल 2025.

विधानसभा एकूण जागा – 70.

भाजप – 48 जागा विजयी. 

आप – 22 जागा विजयी .

काँग्रेस – 00 जागा  ( सलग 3 ऱ्या वेळी).

एकूण मतदान –  60.39% मतदान झाले .

सर्वाधिक मतांनी विजयी – मोहम्मद इक्बाल (आप) 42,724 मतांनी.

सर्वात कमी मतांनी विजयी – चंदन कुमार चौधरी (भाजपा).

मुख्यमंत्री आतिशी – 3521 मतांनी विजयी.

माजी मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांचा 4089 मतांनी पराभव (भाजपच्या प्रवेश वर्मा यांनी पराभव केला).

15 वा एरो-इंडिया एक्स्पो 2025.

दिनांक – 10 ते 14 फेब्रुवारी 2025

ठिकाण – येलहंका हवाई दल स्टेशन, बेंगळुरू, कर्नाटक.

सहभागी देश – अमेरिका.

थीम – “The Runway to a Billion Opportunities.”

आशियातील सर्वात मोठा एअर शो.

48 वा आंतरराष्ट्रीय पुस्तक मेळा,कोलकाता.

दिनांक – 28 जानेवारी ते 9 फेब्रुवारी 2025.

ठिकाण – बोईमेला प्रांगण, करुणामयी, सॉल्टलेक, कोलकत्ता. 

कोलकाता पुस्तक मेळा दरवर्षी कोलकाता येथे भरतो.

स्थपणा – 1976 मध्ये स्थापणा.

27 लाख लोकांनी भेट.

जगातील सर्वात मोठा बिगर-व्यापार पुस्तक मेळा.

आशियातील सर्वात मोठा पुस्तक मेळा.

Focal Theme Country -यावर्षी मेळ्यासाठी जर्मनी हा केंद्रस्थानी असलेला देश.

या वर्षीच्या पुस्तक मेळ्यात अर्जेंटिना, स्पेन, पेरू, अमेरिका, युनायटेड किंग्डम, फ्रान्स, रशिया आणि नेपाळ हे परदेशी सहभागी आहेत.

जगातील 3 ऱ्या क्रमांकाचा मोठा पुस्तक मेळा.

1 ला – फ्रँकफर्ट पुस्तक मेळा.

2 रा  – लंडन पुस्तक मेळा.

3 रा – कोलकाता पुस्तक मेळा.

52 वा जागतिक पुस्तक मेळा – नवी दिल्ली.

ठिकाण –  भारत मंडपम, नवी दिल्ली.

दिनांक – 1 ते 9 फेब्रुवारी 2025.

आयोजक – हा मेळा नॅशनल बुक ट्रस्ट, इंडिया  द्वारे आयोजित केला जातो.

उदघाटन – राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू.

50 हून अधिक देशांचा सहभाग 

थीम – ‘We the People of India,’ 

focus country – रशिया.

नुकतीच 10 वर्षे पूर्ण झालेल्या काही महत्वाच्या घटना आणि त्यांची सुरवातिची तारीख – 

बेटी बचाओ, बेटी पढाओ – 10 वर्षे पूर्ण (22 जानेवारी 2015).

वन रँक वन पेन्शन –  10 वर्षे पूर्ण (7 नोव्हेंबर 2015).

मन की बात – 10 वर्षे पूर्ण (3 ऑक्टोबर 2014).

स्वच्छ भारत मिशन – 10 वर्षे पूर्ण ( 2 ऑक्टोबर 2014).

मेक इन इंडिया – 10 वर्षे पूर्ण ( 25 सप्टेंबर 2014).

प्रधानमंत्री जन धन योजना – 10 वर्षे पुर्ण (28 ऑगस्ट 2014).

मणिपूरचे मुख्यमंत्री बीरेन सिंह यांचा राजीनामा.

मणिपूर बद्दल माहिती-

राजधानी – इम्फाळ.

राज्यपाल – अजय कुमार भल्ला.

स्थपणा – 21 जानेवारी 1972.

विधानसभा – 60 जागा.

राज्यसभा – 1 जागा.

लोकसभा – 1 जागा.

भाषा – मणिपुरी (मेइतेई लिपी).

साक्षरता – 76.94 %.

भारतातील राज्य आणि त्यांचे मुख्यमंत्री –

आंध्र प्रदेश – श्री. चंद्राबाबू नायडू.

अरुणाचल प्रदेश – श्री. पेमा खांडू.

आसाम  – श्री. H.B. शर्मा.

बिहार – श्री. नितीश कुमार.

छत्तीसगड – श्री. विष्णू देव साई.

दिल्ली (एनसीटी) –

गोवा –  श्री. प्रमोद सावंत.

गुजरात – श्री. भूपेंद्र पटेल.

हरियाणा – श्री. नायब सिंग सैनी.

हिमाचल प्रदेश – श्री सुखविंदर सिंग सुखू.

जम्मू आणि काश्मीर (UT) – श्री. उमर अब्दुल्ला.

झारखंड – श्री. हेमंत सोरेन.

कर्नाटक – श्री. सिद्धरामय्या.

केरळ – श्री. पिनारायी विजयन.

मध्य प्रदेश –  श्री. मोहन यादव.

महाराष्ट्र  – श्री. देवेंद्र फडणवीस.

मणिपूर  –

मेघालय – श्री. कॉनराड कोंगकल संगमा.

मिझोरम  – श्री. पु. लालदुहोमा.

नागालँड  – श्री. नेफिउ रिओ.

ओडिशा – श्री. मोहन चरण मांझी.

पुडुचेरी (UT) – श्री. एन. रंगास्वामी.

पंजाब – श्री. भगवंत सिंग मान.

राजस्थान  – श्री. भजनलाल शर्मा.

सिक्कीम – श्री. प्रेम सिंग तमांग (गोले).

तामिळनाडू – श्री. एम.के. स्टॅलिन.

तेलंगणा – श्री. ए. रेवंत रेड्डी.

त्रिपुरा – डॉ. माणिक साहस.

उत्तर प्रदेश – श्री. आदित्य नाथ.

उत्तराखंड – श्री. पुष्कर सिंग धामी.

पश्चिम बंगाल – श्रीमती ममता बॅनर्जी.

पुस्तके व खेळाडू :

Goal! – मेजर ध्यान चंद.

The Race of my Life – मिल्खा सिंग.

At Close of Play – रिकी पँटिंग.

Unbreakable – मेरी कोम.

Playing it my way – सचिन तेंडुलकर.

A Shot at History: My Obsessive Journey to Olympic Gold – अभिनव बिंद्रा.

Six Machine: I don’t like cricket.. I love it – ख्रिस गेल.

Against Odds – सानिया मिर्झा.

Playing to Win – सायना नेहवाल.

Serve to Win – नोवाक जोकोविच.

Born Again on the Mountains – अरुनिमा सिन्हा.

Wide Angle – अनिल कुंबळे.

Straight from the Heart: Cricket, My Style – कपिल देव.

A Long Innings – विजय हजारे.

Sunny Days – सुनील गावसकर.

Unguarded – मिथाली राज.

Mind Master – विश्वनाथ आनंद.

The Test of My Life – युवराज सिंग.

All Round View – इम्रान खान.

Controversially Yours – शोएब आखतर.

Faster than Lightning: My Story – उसेन बोल्ट.

No Limits: The Will to Succeed – मायकेल फी.

Rafa: My Story – राफेल नदाफ.

Undisputed Truth: My Autobiography – माईक टायसन.

One Century is Not Enough – सौरभ गांगुली.

Imperfect – संजय मांजरेकर.

No Spin: My Autobiography – शेन वॉर्न.

भारतातील विविध क्षेत्रातील सर्वोच्च पुरस्कार –

सर्वोच्च नागरी पुरस्कार :- भारतरत्न पुरस्कार.

सर्वोच्च शौर्य पुरस्कार :- परमवीर चक्र.

सर्वोच्च साहस पुरस्कार :- तेनझिंग नोर्गे पुरस्कार.

चित्रपटसृष्टीतील सर्वोच्च पुरस्कार :- दादासाहेब फाळके पुरस्कार.

साहित्य क्षेत्रातील सर्वोच्च पुरस्कार  :- ज्ञानपीठ पुरस्कार.

क्रीडा क्षेत्रातील सर्वोच्च पुरस्कार :- मेजर ध्यानचंद खेलरत्न पुरस्कार.

हिमाचल प्रदेश सरकारने “गांजाच्या नियंत्रित लागवडीसाठी” पायलट प्रकल्प मंजूर केला आहे.

उद्देश – औषधी आणि औद्योगिक कामासाठी वापर करणे.

नार्कोटिक ड्रग्ज अँड सायकोट्रॉपिक सबस्टन्सेस (एनडीपीएस) कायदा, 1985 अंतर्गत बंदी घालण्यात आली आहे.

कायद्यातील अलिकडच्या सुधारणांमुळे राज्यांना विशिष्ट परवाना आणि नियामक अटींनुसार औषधी आणि औद्योगिक उद्देशांसाठी गांजाच्या लागवडीचे नियमन साठी परवानगी दिली आहे.

2018 मध्ये, उत्तराखंड हे गांजाची लागवड कायदेशीर करणारे पहिले राज्य बनले.

अशी परवानगी देणारे हिमाचल प्रदेश हे भारतातील 4 थे राज्य आहे .

1 ले उत्तराखंड,

2 रे मध्यप्रदेश,

3 रे जम्मु काश्मीर.

गांजा हे संपूर्ण हिमाचल प्रदेशात आढळणारा एक नैसर्गिक तण आहे.

गांजा (Cannabis) – 

‘गांजा’ हा मेक्सिकन शब्द.

नाव – कॅनॅबिस सॅटिवा, कॅनॅबिस इंडिका आणि कॅनॅबिस रुडेरलिस.

भांग ही मुळात हिरव्या रंगाची पेस्ट आहे, जी मादी भांग वनस्पतींच्या बिया आणि पानांपासून बनवली जाते.

गांजाचा सक्रिय घटक टेट्राहायड्रोकॅनॅबिनॉल (Tetrahydrocanobinol) हा आहे .

गांजापासून बनवलेली भांग ही वेदना, मळमळ आणि फेफरे यासारख्या विविध आजारांच्या व्यवस्थापनात उपयुक्त ठरते.

भांगाचे तेल वार्निश उद्योगांमध्ये जवसाच्या तेलाचा पर्याय म्हणून वापरतात.

गांजा मध्ये असणारे कॅनाबिडिओल (CBD) एक उपचारात्मक(therapeutic) एजंट म्हणून  असल्याचे दिसून येते. याचा उपयोग कर्करोग, एड्स आणि अपस्मार यांसारख्या आजारांवर उपचार होतो.

दिल्ली विधानसभा निवडणूक – 

एकूण विधानसभा जागा – 70.

BJP – 48 जागा.

AAP – 22 जागा.

नवी दिल्ली – राष्ट्रीय राजधानी प्रदेश (कलम 239AA).

यमुना नदीच्या किनाऱ्यावर .

केंद्रशासित प्रदेश – 1 नोव्हेंबर 1956.

घटनेचा भाग 8 – केंद्रशासित प्रदेश बद्दल आहे.

69 वी घटनादुरुस्ती 1991 – दिल्ली राष्ट्रीय राजधानी दर्जा (NCT) + विधानसभा स्थपणा.

1985 – दिल्ली ला NCR दर्जा National Capital Region ज्यामध्ये दिल्लीचा संपूर्ण प्रदेश आणि शेजारील राज्ये – हरियाणा, उत्तर प्रदेश आणि राजस्थान यांचे शहरी भाग समाविष्ट आहेत.

NCR प्रदेश-  दिल्ली च्या आजूबाजुचा विकास आणि लोकसंख्या दबाव कमी करण्यासाठी.

NCT – National Capital Territory(1991).

NCR – National Capital Region(1985).

नवीन नियुक्त्या –

के. बालसुब्रमण्यम – सिटीबँक इंडियाचे नवे प्रमुख.

राजेश निर्वाण – नागरी विमान वाहतूक सुरक्षा ब्युरो (BCAS) चे महासंचालक.

हिसाशी ताकेची – मारुती सुझुकीचे अध्यक्ष.

श्री विनीत जोशी – उच्च शिक्षण विभागाचे सचिव.

आयुष्यमान खुराणा – FICCI फ्रेम्सच्या २५ व्या वर्धापन दिन आवृत्तीसाठी ब्रँड अ‍ॅम्बेसेडर.

ज्ञानेंद्र प्रताप सिंह – CRPF महासंचालक.

न्यायमूर्ती अरुण मिश्रा: BCCI चे नवे लोकपाल.

कृष्णन विनोद चंद्रन – सर्वोच्च न्यायालयाचे नवीन न्यायाधीश.

आलोक आराधे -मुंबई उच्च न्यायालयाच्या मुख्य न्यायाधीश.

देवेंद्र कुमार उपाध्याय – दिल्ली उच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश.

6 वी पुरुष हॉकी इंडिया लीग 2024-25 :

विजेता – श्राची रारह बंगाल टायगर्स.

उपविजेता –  हैदराबाद तुफान्स.

4-3 असा पराभव केला.

ठिकाण – बिरसा मुंडा आंतरराष्ट्रीय हॉकी स्टेडियम रूरकेला(ओडीसा).

एकूण 8 संघ होते.

1 ली महिला हॉकी इंडिया लीग 2024-25 :

विजेता – ओडिशा वॉरियर्स.

उपविजेता –  सूरमा हॉकी क्लब.

2-1 असा पराभव केला.

ठिकाण – मरंग गोमके जयपाल सिंग मुंडा अ‍ॅस्ट्रो टर्फ हॉकी स्टेडियम , रांची झारखंड.

एकूण 4 संघ होत.

व्हाट्सॲप द्वारे प्रशासन सेवा सुरू करणारे आंध्र प्रदेश हे जगातील पहिले राज्य बनले आहे.

नाव – मन मित्र.

‘मन मित्र’ हा भारतातील पहिला Whatsapp आधारित प्रशासन प्लॅटफॉर्म सुरू केला आहे.

एकूण 161 प्रशासकीय सेवा दिल्या जातील.

सुरुवात – 1 फेब्रुवारी 2025 (उंडवल्ली, अमरावती येथे).

उदघाटन – नारा लोकेश.

यासाठी 22 ऑक्टोबर 2024 रोजी दिल्लीत META सोबत सामंजस्य करार केला होता.

इंटरनॅशनल बिग कॅट अलायन्सची – (IBCA)

करार-आधारित, आंतर-सरकारी संघटना आहे.

मुख्यालय – भारत.

IBCA चे संस्थापक सदस्य 5 देश-

निकाराग्वा, 

इस्वातिनी, 

भारत, 

सोमालिया, 

लायबेरिया.

आतापर्यंत, भारतासह 27 देशांनी IBCA मध्ये सामील होण्यास संमती दिली आहे.

9 एप्रिल 2023 – पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी प्रोजेक्ट टायगरच्या 50 व्या वर्धापन दिनानिमित्त बंदिपूर राष्ट्रीय उद्यान, कर्नाटक येथे आयोजित एका कार्यक्रमात IBCA सुरुवात केली.

29 फेब्रुवारी 2024 केंद्रीय मंत्रिमंडळाने IBCA स्थापनेला मंजुरी दिली.

या उपक्रमाचा मुख्य उद्देश- 

वाघ, सिंह, बिबट्या, हिम बिबट्या, चित्ता, जग्वार आणि प्यूमा

या सात प्रमुख मोठ्या मांजरींच्या प्रजातींचे संवर्धन करणे आहे.

29 फेब्रुवारी 2023 रोजी झालेल्या मंत्रिमंडळ बैठकीत, सरकारने IBCA स्थापनेला अधिकृतपणे मान्यता दिली.

67 व्या ग्रॅमी पुरस्कार 2025 –

भारतीय वंशाच्या अमेरिकन संगीतकार चंद्रिका टंडन यांना मिळाला.

अल्बम –  ‘त्रिवेणी’ साठी पुरस्कार.

श्रेणी -‘बेस्ट न्यू एज अल्बम, अँबियंट किंवा चांट अल्बम श्रेणी.’ 

त्यांचा हा पहिला ग्रॅमी पुरस्कार.

त्रिवेणी अलब्म साठी – चंद्रिका टंडन, वूटर केलरमन आणि एरु मात्सुमोटो या तिघांना पुरस्कार मिळाला आहे. 

यामधील वूटर केलरमन (द आफ्रिका) बासरीवादक यांना 3 वेळा ग्रॅमी पुरस्कार मिळाला आहे.

2011 मध्ये त्यांच्या सोल कॉल अल्बमसाठी ग्रॅमी पुरस्कारासाठी नामांकन मिळाले होते.  

जन्म – चेन्नई.

शिक्षण – इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट – अहमदाबाद येथून.

ग्रॅमी पुरस्काराबद्दल – 

सुरवात – 4 मे 1959.

संगीत क्षेत्रातील सर्वात प्रतिष्ठित पुरस्कार.

त्यांस मूळतः ग्रामोफोन पुरस्कार असे म्हटले जात होत

नॅशनल अकादमी ऑफ रेकॉर्डिंग आर्ट्स अँड सायन्सेस , अमेरिका द्वारे दिला जातो.

भारतातील ग्रॅमी पुरस्कार काही विजेते-

1968 पंडित रविशंकर, प्रख्यात भारतीय सितार कलाकार आणि संगीतकार, भारतातील पहिले ग्रॅमी पुरस्कार विजेते होते.

रविशंकर – 5 ग्रॅमी पुरस्कार.

झाकीर हुसेन-  4 ग्रॅमी पुरस्कार.

रिकी केज – 3 ग्रॅमी पुरस्कार.

ए. आर. रेहमान – 2 ग्रॅमी पुरस्कार.

87 वी टाटा स्टील मास्टर्स बुद्धिबळ स्पर्धा 2025- 

विजेता – आर. प्रज्ञानंद.

उपविजेता – डी. गुकेश.

ठिकाण – विजेक आन झी, नेदरलँड.

चीन आणि अमेरिकेनंतर भारताकडे जगातील तिसरे सर्वात मोठे मेट्रो नेटवर्क आहे.

महाराष्ट्र केसरी कुस्तीत गैरवर्तणुकीबद्दल शिवराज राक्षे आणि महेंद्र गायकवाड यांच्यावर महाराष्ट्र राज्य कुस्तीगीर संघाने तीन वर्षांची बंदी घातली आहे.

WHO (World Health Organization)-

अमरिकेने याच्यातून बाहेर पडण्याचा निर्णय घेतला आहे.

WHO ही संयुक्त राष्ट्रांची एजन्सी आहे.

मुख्यालय : जीनेव्ह ( स्वित्झर्लंड).

स्थापना : 7 एप्रिल 1948.

अध्यक्ष :टेड्रोस अधानंम.

सदस्य :194 देश.

भारत देश याचा सदस्य आहे.

अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी आपल्या पदभार स्वीकारण्याच्या पहिल्याच दिवशी जागतिक आरोग्य संघटनेतून (WHO) अमेरिकेला बाहेर काढण्याच्या कार्यकारी आदेशावर स्वाक्षरी केली. (20 जानेवारी 2025)

राज्यघटनेच्या ब्रेल लिपीतील आवृत्तीचे प्रकाशन.

संविधानाच्या 75 व्या वर्धापन दिनानिमित्त.

या प्रकल्पात शंकरा आय हॉस्पिटल बेंगळुरू आणि सीआयआय यंग इंडियन्स (वाई) बेंगळुरू यांचे सहकार्य.

संविधान बद्दल – 

26 नोव्हेंबर 1949 – भारताच्या संविधान सभेने भारतीय संविधान स्वीकारले.

26 जानेवारी 1950 संविधान अंमलात आले.

थीम – हमारा संविधान, हमारा स्वाभिमान.

constitution75.com ही वेबसाईट पण शासनाने बनवली आहे.

 भारतीय संविधानाचे  संस्कृत आणि मैथिली भाषेतील अनुवाद 26 नोव्हेंबर 2024 ला करण्यात आले.

सरकारने जुन्या संसद भवनाचे नाव बदलून ‘संविधान सदन’असे ठेवले आहे.

1949 – मूळ संविधान इंग्रजीमध्ये लिहिले गेले.

घनश्याम गुप्ता (31 सदस्य) समितीने या इंग्रजी भाषा संविधानाचे रूपांतर हिंदी भाषेत केले.

घनश्याम गुप्ता हे छत्तीसगड चे होते.

24 जानेवारी 1950 रोजी घनश्याम गुप्ता यांनी संविधानाची अनुवादित हिंदी प्रत डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांना सुपूर्द केली.

संविधान सभेने कलम-344 अंतर्गत संविधानाचे हिंदीमध्ये भाषांतर करण्याची तरतूद केली. 

24 जानेवारी 1950 रोजी संविधान सभेच्या सदस्यांनी हिंदी आणि इंग्रजी अशा दोन प्रतींमध्ये भारतीय संविधानावर स्वाक्षरी केली.

सुनीता विल्यम्स यांचा सर्वाधिक वेळ अंतराळात चालण्याचा विक्रम.

वेळ – 62 तास आणि 6 मिनिटे.

सुनीता विलियम्स यांचा 9 वा स्पेस वॉक ठरला.

त्यांनी पेगी व्हिटसन यांचा 60 तास 21 मिनिटांचा विक्रम मोडला.

सर्वात जास्त अंतराळात राहण्याचा विक्रम पेगी व्हिटसन यांनी केला आहे – 675 दिवस.

5 जुन 2024 ला सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर दोघे जण बोईंगच्या स्टारलाइनर अंतराळ यानाने अंतराळात गेले, 26 जून ला परत येणार होते.

अंतराळ यान ISS वर पोहोचल्यानंतर काही वेळातच यानातून हेलियम गॅसची गळती झाली आणि थ्रस्टर निकामी झाले.

बोइंगचे स्टारलाइनर 6 सप्टेंबर2024 रोजी अंतराळवीरांशिवाय पृथ्वीवर परतले.

त्यामुळे अंतराळवीर अजूनही अंतराळातच अडकले आहेत.

महिला अंडर-19 टी-20 विश्वचषक 2025 भारताने जिंकला.

विजेता संघ – भारत.

उपविजेता – दक्षिण आफ्रिका.

ठिकाण – बायुमास ओव्हल.(क्वालालंपूर, मलेशिया)

सामना दिनांक – 02 फेब्रुवारी 2025.

दक्षिण आफ्रिकेवर 9 विकेट्सने विजय.

भारताची कर्णधार – निकी प्रसाद.

दक्षिण आफ्रिकेची कर्णधार – कायला रेनेके.

एकूण संघ – 16.

सर्वाधिक धावा – गोंगाडी त्रिशा 425 धावा. (भारत)

सर्वाधिक विकेट्स – वैष्णवी शर्मा, 17 विकेट.

सामनावीर आणि मालिकावीर – गोंगाडी त्रिशा (तेलंगणा च्या आहेत).

2027 ची स्पर्धा बांगलादेश आणि नेपाळ मध्ये होणार आहे.

सलग दोन्ही स्पर्धा भारताने जिंकल्या आहेत. (2023 आणि 2025)

BCCI ने 5 करोड रुपयांचे बक्षीस जाहीर केलं आहे.

पहिली अंडर 19 T20 2023.

विजेता – भारत.

उपविजेता – इंग्लंड.

ठिकाण – दक्षिण आफ्रिका.

संघ – 16.

जागतिक पाणथळ दिवस –

2 फेब्रुवारी 2025 (थीम – Protecting Wetlands for Our Common Future.)

एकुवेरिन संयुक्त लष्करी सराव : भारत-मालदीव दरम्यान.

ठिकाण – मालदीव.

भारत आणि मालदीवमध्ये आलटून पालटून आयोजित केला जातो.

दिवेही भाषेत ‘एकुवेरिन’ म्हणजे ‘मित्र’ असा अर्थ होतो. (दिवेही ही मालदीव ची अधिकृत भाषा आहे)

2023 ला हा सराव उत्तरप्रदेश मध्ये आयोजित केला होता.

अंतराळ संस्था देश आणि त्यांची नावे – 

रशिया – Roscosmos.

अमेरिका – National Aeronautics and Space Administration .(NASA)

सौदी अरेबिया – Saudi Space Commission

जपान – Japan Aerospace Exploration Agency.

UAE – Mohammed bin Rashid Space Centre.

बांगलादेश – Space Research and Remote Sensing Organization.

इजिप्त – Egypt Remote Sensing Center.

बहरीण – National Space Science Agency.

स्पेन – Instituto Nacional de Técnica Aeroespacial.

जर्मनी – German Aerospace Center.

चीन – China National Space Administration.

पाकिस्तान – Pakistan Space and Upper Atmosphere Research Commission.

ऑस्ट्रेलिया – National Space Program.

मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा – 

3 ऑक्टोबर 2024 ला मराठी सोबत एकूण 5 भाषांना म्हणजेच मराठी , पाली , बंगाली , आसामी , प्राकृत या भाषांना अभिजात भाषेचा दर्जा दिला गेला.

सध्या एकूण 11 भाषांना अभिजात भाषेचा दर्जा आहे.

3 ऑक्टोबर : ‘मराठी अभिजात भाषा गौरव दिन.’

1 मे : महाराष्ट्र दिन (महाराष्ट्र स्थपणा दिवस).

27 फेब्रुवारी : ‘मराठी भाषा गौरव दिन.’कुसुमाग्रज जयंती. (विष्णू वामन शिरवाडकर).

मराठी भाषा मंत्री – उदय सामंत.

पहिला मराठी भाषा साहित्य अकादमी पुरस्कार : 1955 साली लक्ष्मण शास्त्री जोशी यांना मिळाला.

मराठी भाषा भवन – जवाहर बाल भवन परिसर, चर्नी रोड (प.) मुंबई येथे उभारले जात आहे.

भारतात सर्वात जास्त बोलल्या जाणाऱ्या भाषा- 

पहिला क्रमांक – हिंदी.

दुसरा क्रमांक – बंगाली.

तिसरा क्रमांक – मराठी.

चौथा क्रमांक – तेलगू.

‘सन्मानाने मरण्याचा अधिकार’ देणारे कर्नाटक भारतातील दुसरे राज्य बनले.

पहिले राज्य – केरळ.

दुसरे राज्य – कर्नाटक.

कर्नाटक सरकारने, सर्वोच्च न्यायालयाच्या जानेवारी 2023 च्या निर्णयाचे पालन केले आहे.

यामध्ये इच्छामरणाचा समावेश होत नाही.

बरे होण्याची आशा नसलेल्या किंवा अशा गंभीर आजारी रूग्णांसाठी ‘सन्मानाने मरण्याच्या अधिकाराला’ परवानगी दिली आहे.

कर्नाटक सरकारने खासगी आणि सरकारी रुग्णालयांसाठी हा आदेश जारी केला आहे.

कर्नाटकचे आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्री दिनेश गुंडू राव यांनी याची घोषणा केली.

सर्वोच्च न्यायालय निकाल 2018 आणि 2023 निर्णय –

“राईट टू डाय विथ डिगनीटी” 2023.

घटनेच्या कलम 21 नुसार सन्मानाने मरण्याचा अधिकार मान्य केला.

गंभीर आजारी रुग्णाला जीवनरक्षक औषधांचा लाभ मिळत नसेल आणि सुधारणा होण्याची आशा नसेल तर त्याला सन्मानाने मरण्याचा अधिकार दिला जाऊ शकतो.

पृथ्वीराज मोहोळ 67 वा महाराष्ट्र केसरी.

विजेता – पृथ्वीराज मोहोळ.

उपविजेता – महेंद्र गायकवाड.

महेंद्र गायकवाडचा 2-1 असा पराभव केला.

ठिकाण – अहिल्यानगर.

दिनांक – 2 फेब्रुवारी 2025.

अहिल्यानगर मध्ये ही चौथ्या वेळी महाराष्ट्र केसरी स्पर्धा पार पडली. याआधी 1968 ,1988 ,2014 ,2025 या साली स्पर्धा पार पडली.

महाराष्ट्र केसरी स्पर्धेतील काही विक्रम :

महाराष्ट्र केसरीचा प्रथम विजेता (1961): दिनकर पाटील (दह्यारी, ता. तासगाव, जि. सांगली).

सर्वाधिक तीन वेळा महाराष्ट्र केसरी ठरलेले मल्ल – 

विजय चौधरी (2014, 2015, 2016).

नरसिंग यादव (2011, 2012, 2013).

कारकीर्दीत एकही राष्ट्रीय कुस्ती स्पर्धा न खेळता तिसऱ्यांदा महाराष्ट्र केसरी ठरलेला मल्ल : विजय चौधरी.

सर्वात तरूण महाराष्ट्र केसरी ठरलेला मल्ल : युवराज पाटील (1974, 16 व्या वर्षी).

65 वा महाराष्ट्र केसरी :- शिवराज राक्षे.

66 वा महाराष्ट्र केसरी :- सिकंदर शेख.

67 वा महाराष्ट्र केसरी :- पृथ्वीराज मोहोळ.

भारतात आणखी 4 नवीन रामसर ठिकाणांचा समावेश.

सक्करकोट्टई पक्षी अभयारण्य – तमिळनाडू.

थेरथंगल पक्षी अभयारण्य – तमिळनाडू.

खेचोपल्री वेटलँड – सिक्कीम (पहिलीच).

उधवा तलाव – झारखंड ( पहिलीच).

या चार पाणथळ जागा आहेत ज्यांना रामसर साइट टॅग मिळाला आहे.

भारतात आता एकूण “89 रामसर स्थळे” झाली आहेत.

जागतिक पाणथळ दिवस -2 फेब्रुवारी.

सिक्कीम आणि झारखंड यांना पहिल्यांदाच रामसर यादीत स्थान मिळाले आहेत.

पर्यावरण मंत्री भूपेंद्र यादव यांनी घोषणा केली.

आशियातील सर्वात जास्त रामसर – भारतात.

जगात रामसर यादीत भारताचा 3 रा क्रमांक लागतो.

UK – 176 रामसर स्थळे.

मेक्सिको – 144 रामसर स्थळे.

भारत – 89 रामसर स्थळे.

रामसर स्थळाबाबत –

रामसर करार – हा पाणथळ प्रदेश संवर्धनासाठीचा एक आंतरराष्ट्रीय करार आहे.

रामसर हे एक इराण देशातील शहर आहे.

2 फेब्रुवारी 1971 ला पाणथळ क्षेत्राचा विकास आणि बचवा साठी आंतरराष्ट्रीय संमेलनाचे आयोजन केले होते.

भारत 1 फेब्रुवारी 1982 मध्ये यात सामील झाला.

भारतात एकूण 89 रामसर स्थळे आहेत.

तमिळनाडू : 20 रामसर स्थळे.

उत्तरप्रदेश : 10 रामसर स्थळे.

भारताचे पहिले 2 रामसर स्थळ 1981 साली समाविष्ट झाले.

चिलका सरोवर ( ओडीसा).

केवलादेवी राष्ट्रीय उद्यान ( राज्यस्थान).

भारतातील सर्वात मोठे रामसर : सुंदरबन ( प.बंगाल).

भारतातील सर्वात लहान रामसर : रेणुका ( हिमाचल) -0.2 SqKm.

महाराष्ट्रातील एकूण तीन ठिकाणी रामसर स्थळ – 

नांदूर मधमेश्वर पक्षी अभयारण्य,नाशिक (2019).

लोणार सरोवर,बुलढाणा (2020).

ठाणे खाडी, ठाणे(2022).

महिन्याला 1 लाख उत्पन्न असले तरीही कर लागणार नाही.

(Tax Rebate मुळे वार्षिक उत्पन्न 12 लाख असले तरीही zero कर लागेल.)

नवी कर प्रणाली 2025 अशी असेल – 

उत्पन्न आणि त्यावरील कार पुढीलप्रमाणे 

0 ते 4 लाख – कर नाही.

4 ते 8 लाख – 5% कर असेल.

8 ते 12 लाख – 10% कर असेल.

12 ते 16 लाख – 15% कर असेल.

16 ते 20 लाख – 20% कर.

20 ते 24 लाख – 25% कर.

24 लाख पुढे – 30% कर असेल.